Πώς να βοηθήσουμε τα κορίτσια στην εφηβεία να αντισταθούν στην «καταπίεση» των social media και να ανακτήσουν την αυτοπεποίθηση και τη χαρά τους;
Στη σύγχρονη εποχή, τα υψηλά επίπεδα άγχους και άλλες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των κοριτσιών στην εφηβεία, τουλάχιστον εν μέρει, αποδίδονται στα κοινωνικά δίκτυα. Το μέσο κορίτσι σήμερα ξεκινά να χρησιμοποιεί κοινωνικά δίκτυα από την ηλικία των 12 ετών και είναι ιδιαίτερα ευάλωτο σε όσα συμβαίνουν εκεί.
Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ενέχει κινδύνους για τον αναπτυσσόμενο εφηβικό εγκέφαλο. Η αποστολή του αναπτυσσόμενου εγκεφάλου είναι να σαρώνει ό,τι συμβαίνει γύρω του και να αναρωτιέται «είμαι ασφαλής εδώ, ανήκω εδώ;». Τα κοινωνικά μέσα επιτείνουν ένα μοναδικό είδος κοινωνικού στρες, το αίσθημα του αποκλεισμού, της κατωτερότητας και της ανεπάρκειας, ειδικά μέσα από τη σύγκριση με τους άλλους.
Εφηβεία και απόρριψη
Οι έφηβοι σήμερα αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη απόρριψη από ποτέ. Από τα likes στο Instagram μέχρι τις απορρίψεις από πανεπιστήμια και τις απορρίψεις μέσω εφαρμογών γνωριμιών, οι έφηβοι σήμερα δέχονται περισσότερη κοινωνική απόρριψη μέσα σε μια εβδομάδα απ’ ό,τι ένας άνθρωπος της γενιάς των μπούμερ σε μια ολόκληρη ζωή.
Επίσης, κάθε πτυχή της ζωής τους είναι πλέον δημόσια και ερμηνεύεται ως παράσταση προς έγκριση ή απόρριψη.
Εφηβεία και εγκέφαλος
Σύμφωνα με στοιχεία ερευνών, τα κορίτσια περνούν κατά μέσο όρο πέντε ώρες και τριάντα λεπτά την ημέρα στα κοινωνικά μέσα -περισσότερο χρόνοα από ό,τι τα αγόρια- όπου βομβαρδίζονται με μη ρεαλιστικές εικόνες γυναικείας ομορφιάς.
Αυτή η καθημερινή έκθεση έχει σοβαρές επιπτώσεις. Πολλά κορίτσια λένε ότι βλέπουν τον εαυτό τους άσχημο. Νιώθουν παγιδευμένα σε μια κουλτούρα, όπου πρέπει να είναι όμορφα και καλοντυμένα, όπως οι influencers, ώστε να έχουν αξία.
Συνήθως τα κορίτσια υιοθετούν μια αρνητική εικόνα για το σώμα τους, νομίζοντας πως υστερούν σε σχέση με αυτά που βλέπουν καθημερινά. Νομίζουν ότι οι διάσημες με τις φιλτραρισμένες φωτογραφίες είναι τέλειες και θέλουν να τους μοιάσουν.
Τα κορίτσια στην εφηβεία καταπιέζουν τον αυθεντικό τους εαυτό για να ανταποκριθούν στις προσδοκίες της κοινωνίας. Παρότι υπερηφανευόμαστε ότι σήμερα προσφέρουμε στα κορίτσια ευρύτερες δυνατότητες, τα συναισθήματα ανεπάρκειας και αναληθούς εαυτού είναι πιο έντονα και εξαντλητικά από ποτέ.
Τι πραγματικά λένε τα κορίτσια για τα social media
Τα κορίτσια αισθάνονται διαρκώς ότι η ζωή τους είναι μια παράσταση, υπό αξιολόγηση, τόσο online όσο και offline. Έχουν εξαντληθεί από την «υποχρέωση» να δείχνουν τέλειες. Όταν καθημερινά τα παιδιά κατακλύζονται από εικόνες φαινομενικής τελειότητας, είναι αναπόφευκτο να συγκρίνονται με αυτές.
Πολλά κορίτσια παραδέχονται ότι δέχονται πίεση από influencers στα κοινωνικά δίκτυα για να κάνουν δίαιτα, να χρησιμοποιούν συγκεκριμένα καλλυντικά και να αλλάξουν την εμφάνισή τους. Όλα αυτά τα οδηγούν στο να αισθάνονται αποξενωμένα από το σώμα τους και τον εσωτερικό τους κόσμο.
Πώς να υποστηρίξετε τα κορίτσια στην εφηβεία
Παρακάτω μερικές πρακτικές μέθοδοι για να υποστηρίξετε τα κορίτσια που βρίσκονται στην ηλικία της εφηβείας:
Καλύτερη επικοινωνία στο σπίτι
Η οικογένεια πρέπει να αποτελεί καταφύγιο και να απομακρύνει το κορίτσι από το αίσθημα του «δεν είμαι αρκετή». Ουσιαστικά πρέπει να το κάνei να νιώθει ασφαλές. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν οι γονείς προσπαθήσουν να αλλάξουν τον τρόπο που μιλούν στα κορίτσια για τις δυσκολίες τους.
Μπορούμε να επιλέγουμε λέξεις που μειώνουν το άγχος και ενισχύουν τη σύνδεση με την οικογένεια.
Αφήστε το κινητό στο τραπέζι
Πολλά κορίτσια ίσως θα ήθελαν να περνούν λιγότερο χρόνο στα social, αλλά νιώθουν ότι αν δεν είναι εκεί, θα μείνουν απ’ έξω.
Δεν μπορούμε να τους ζητάμε να αφήσουν το κινητό, όταν εμείς το κοιτάμε διαρκώς. Οπότε, ας αποτελέσουμε το καλό παράδειγμα.
Κριτική σκέψη και social media
Ζητήστε τους, την ώρα που σκρολάρουν, να παρατηρούν πώς νιώθουν. Αν σας πουν ότι νιώθουν θυμό, αυτοκριτική ή μοναξιά, εξηγήστε τους ότι αυτό είναι αποτέλεσμα του αλγορίθμου.
Όταν τα παιδιά βρίσκονται στην εφηβεία δεν θέλουν να τους λέμε τι να κάνουν, αλλά δεν τους αρέσει και να τους εκμεταλλεύονται.
Οι γονείς πρέπει να μάθουνε να ακούνε
Το να βοηθάμε τα κορίτσια να εκφράζονται αυθεντικά σημαίνει ότι τα ακούμε χωρίς να τα κρίνουμε. Αν πουν κάτι που μας ανησυχεί, μπορούμε να συγκρατηθούμε. Αν δεν υπάρχει κίνδυνος, μπορούμε να του δώσουμε χώρο.
Οι μικρές αλλαγές στην επικοινωνία βοηθούν το μυαλό του κοριτσιού να διαχειρίζεται καλύτερα τα συναισθήματα και να χτίζει ανθεκτικότητα.
