Του Θεόδωρου Ξούλου, Οικονομολόγου
Την ώρα που ο ετήσιος πληθωρισμός στην Ευρωζώνη παρέμεινε σταθερός στο 2%, στη χώρα μας κατέγραψε νέα αύξηση στο 3,7%, καθιστώντας την Ελλάδα μία από τις χώρες με τον υψηλότερο πληθωρισμό στην Ευρώπη.
Η κατάσταση αυτή πλήττει και τους συνταξιούχους, οι οποίοι την τελευταία τριετία (2023-2025) έχουν δει το πραγματικό τους εισόδημα να συρρικνώνεται κατά 2% έως και 22%. Αιτία είναι η πολιτική περιορισμένων αυξήσεων στις συντάξεις, που υπολείπονται κατά πολύ του πραγματικού πληθωρισμού. Οι αυξήσεις αυτές καθορίστηκαν στο μισό του πληθωρισμού, συν το ήμισυ της ανάπτυξης του ΑΕΠ, ενώ συνταξιούχοι με την «προσωπική διαφορά» δεν έλαβαν ούτε καν αυτή τη μικρή αναπροσαρμογή.
Η κατάσταση επιδεινώνεται από την αδυναμία τιμαριθμοποίησης της φορολογικής κλίμακας. Χαμηλοσυνταξιούχοι με εισόδημα μόλις 719 ευρώ το μήνα ήδη επιβαρύνονται με φόρο εισοδήματος, ενώ όσοι ξεπερνούν τα 833 ευρώ πληρώνουν συντελεστή 22%. Επιπλέον, οι ονομαστικές αυξήσεις των συντάξεων προκάλεσαν μια επιπρόσθετη αύξηση στην Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), τα έσοδα από την οποία φέτος ανήλθαν σε 620 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 170 εκατ. ευρώ σε σχέση με δύο χρόνια πριν, σε αντίθεση με τις συνολικές αυξήσεις των συντάξεων που περιορίστηκαν στα 400 εκατ. ευρώ.
Τα πρόσφατα στοιχεία της έκθεσης «Ήλιος» καταδεικνύουν την κρισιμότητα της κατάστασης: η μέση κύρια σύνταξη λόγω γήρατος των νέων συνταξιούχων του ΕΦΚΑ στον ιδιωτικό τομέα ανέρχεται μόλις στα 869 ευρώ, ενώ το 60% των συνταξιούχων εξακολουθεί να λαμβάνει ιδιαίτερα χαμηλές συντάξεις.
Παράλληλα, η εικόνα του κρατικού προϋπολογισμού αποτυπώνει ότι το πρώτο εξάμηνο του έτους, το πρωτογενές πλεόνασμα έφτασε στα 4,519 δισ. ευρώ, έναντι στόχου μόλις 2,235 δισ. ευρώ. Οι φόροι αυξήθηκαν κατά 7,5% πάνω από τον στόχο, με έσοδα που ξεπέρασαν τα 32 δισ. ευρώ, αποδεικνύοντας την αυξημένη φορολογική επιβάρυνση, άμεση και έμμεση, που υφίστανται οι πολίτες.
Μπροστά σε αυτή τη διαρκώς επιδεινούμενη κατάσταση, απαιτούνται άμεσα τολμηρά μέτρα ώστε να ανακοπεί η οικονομική υποβάθμιση των συνταξιούχων και να διασφαλιστεί η αξιοπρεπής τους διαβίωση. Οι παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν περιλαμβάνουν:
- Την πλήρη κατάργηση της «προσωπικής διαφοράς», ώστε όλοι οι συνταξιούχοι να λαμβάνουν άμεσα τις ετήσιες αυξήσεις.
- Την αναθεώρηση και σταδιακή κατάργηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχου (ΕΑΣ), η οποία αποτελεί μια εξαιρετικά βαριά και άδικη επιβάρυνση.
- Την επαναφορά της 13ης και 14ης σύνταξης ως αντιστάθμισμα των συσσωρευμένων απωλειών.
- Τη χορήγηση αυξήσεων που συμβαδίζουν πλήρως με τον πραγματικό πληθωρισμό, εξασφαλίζοντας έτσι τη διατήρηση της αγοραστικής δύναμης των συνταξιούχων.
- Την πλήρη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας και την αύξηση του αφορολόγητου ορίου για την ουσιαστική προστασία των χαμηλών συνταξιοδοτικών εισοδημάτων.
Μόνο μέσω αυτών των μέτρων μπορεί να αναστραφεί η διαρκής μείωση του βιοτικού επιπέδου των συνταξιούχων, διασφαλίζοντας συνθήκες αξιοπρέπειας σε μία περίοδο που χαρακτηρίζεται από αβεβαιότητα και ακρίβεια.
