Αν έχεις κάνει έστω και λίγο scroll στο Instagram ή το TikTok τελευταία, σίγουρα θα έχεις ακούσει κάποιον να μιλάει για τον “skin barrier”, ή αλλιώς, τον δερματικό φραγμό. Αν και δεν είναι κάτι καινούριο, έχει γίνει ξανά trend χάρη στις beauty influencers, με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι να ασχολούνται με το αν τα προϊόντα που χρησιμοποιούν τον βοηθούν ή τον καταστρέφουν.
Είναι πράγματι κάτι που πρέπει να μας απασχολεί ή πρόκειται για υπερβολή; Τι είναι τελικά αυτός ο δερματικός φραγμός; Τι αλλάζει με την ηλικία; Και τι μπορούμε να κάνουμε για να τον προστατέψουμε, ειδικά μετά τα 50; Πάμε να τα ξεκαθαρίσουμε.
Τι είναι ο δερματικός φραγμός;
Με απλά λόγια, είναι το πιο εξωτερικό στρώμα του δέρματός μας, μέρος της επιδερμίδας. Κάτω από την επιδερμίδα βρίσκεται το χόριο (εκεί βρίσκονται το κολλαγόνο, η ελαστίνη, τα αγγεία, οι ιδρωτοποιοί αδένες και οι θύλακες των τριχών), και πιο βαθιά το υποδόριο στρώμα, που αποτελείται κυρίως από λίπος και συνδετικό ιστό.
pexels
Η επιδερμίδα έχει κι αυτή στρώσεις, και το ανώτερο που βλέπουμε λέγεται κερατοειδής στιβάδα. Σε μικροσκοπικό επίπεδο, αποτελείται από περίπου 30 στρώσεις νεκρών κυττάρων γεμάτων πρωτεΐνη, τα οποία “ανακατεύονται” με λιπαρά και νερό για να δημιουργήσουν έναν φραγμό. Αυτός είναι ο δερματικός φραγμός που συγκρατεί την υγρασία στο δέρμα και μας προστατεύει από βακτήρια, τοξίνες και την ηλιακή ακτινοβολία.
Οπότε, παρόλο που όλοι μιλάμε για απολέπιση και “αφαίρεση νεκρών κυττάρων”, δεν θέλουμε να τα απομακρύνουμε όλα, γιατί έτσι καταστρέφουμε τον φραγμό που μας προστατεύει.
Πώς μπορείς να προστατεύσεις τον δερματικό σου φραγμό;
Ένας από τους βασικούς λόγους που καταστρέφεται ο δερματικός φραγμός είναι η υπερβολή στα προϊόντα περιποίησης. Οι δερματολόγοι τονίζουν συνεχώς ότι το “πολύ skincare” μπορεί να κάνει ζημιά, κάτι που συχνά βλέπουμε και σε γυναίκες άνω των 50.
Αν λοιπόν το δέρμα σου είναι κόκκινο, ερεθισμένο, τραχύ ή ξηρό, ίσως χρειάζεται να κάνεις ένα βήμα πίσω. Περιόρισε τα προϊόντα που χρησιμοποιείς και προσπάθησε να καταλάβεις ποιο συστατικό σου προκαλεί ερεθισμό.
Απέφυγε προϊόντα που περιέχουν αλκοόλη ή sodium lauryl sulfate (ένα ισχυρό καθαριστικό συστατικό που ερεθίζει), και πρόσεχε τα απολεπιστικά, μπορεί να είναι πολύ “σκληρά” και να απομακρύνουν τα προστατευτικά νεκρά κύτταρα. Θυμήσου: τα νεκρά κύτταρα ΔΕΝ είναι “σκουπίδια”, είναι μέρος του φραγμού σου.
Η ισορροπία εδώ είναι κάτι πολύ προσωπικό. Εξαρτάται από τον τύπο δέρματός σου, την ηλικία, το άγχος, ακόμη και τον καιρό. Δεν μπορείς απλώς να αντιγράψεις ό,τι λειτουργεί για κάποια άλλη.
Πώς αλλάζει ο δερματικός φραγμός με την ηλικία;
Μετά τα 50, ο δερματικός φραγμός γίνεται πιο λεπτός και πιο ευάλωτος. Επίσης, η ανανέωση των κυττάρων επιβραδύνεται, και αυτό κάνει την επιδερμίδα να φαίνεται θαμπή, κάτι που οδηγεί πολλές γυναίκες στο να κάνουν περισσότερη απολέπιση απ’ όσο πρέπει.
pexels
Το “κλειδί” είναι η ήπια απολέπιση: αρκετή για να διώξεις τη θαμπάδα, χωρίς να τραυματίσεις το δέρμα. Αν βλέπεις συχνά ερεθισμό, ίσως είναι καλό να το συζητήσεις με δερματολόγο, για να βρείτε μαζί τη σωστή συχνότητα και τα κατάλληλα προϊόντα για σένα.
Ποια κρέμα είναι κατάλληλη για τον δερματικό φραγμό;
Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν αρκετές καλές επιλογές στην αγορά. Αναζήτησε ενυδατικές με κεραμίδια και υγραντικά (humectants), που συγκρατούν την υγρασία και ενισχύουν τη φυσική άμυνα του δέρματος. Σύμφωνα με το Harvard Health, αυτά τα συστατικά είναι ιδανικά για ώριμο δέρμα. Προτίμησε προϊόντα χωρίς άρωμα και δοκιμασμένα για αλλεργίες.
Μπορεί να επανέλθει ο δερματικός φραγμός;
Ναι, και μάλιστα μόνος του, αρκεί να του δώσεις χρόνο και περιθώριο. Αν έχει καταστραφεί από υπερβολική απολέπιση, ήλιο ή φαρμακευτικά σκευάσματα, ένα πιο απλό skincare routine, καλή αντηλιακή προστασία και υπομονή θα βοηθήσουν να αποκατασταθεί.
Η αναγέννηση του φραγμού παίρνει χρόνο, ειδικά σε ώριμο δέρμα, αλλά γίνεται. Το μυστικό είναι η απλότητα: καθόλου έντονες τριβές, καθόλου σκληρές φόρμουλες. Απαλότητα, φροντίδα και υπομονή.
