Ακόμα και τα πρώτα παιχνίδια των μωρών χτίζουν δεσμούς και αναπτύσσουν τον εγκέφαλο τους.
Με έναν μαγικό, σχεδόν απλό τρόπο, το παιχνίδι είναι πάντα η απάντηση. Θέλετε το παιδί σας να μεγαλώσει υγιές, χαρούμενο, έξυπνο, ικανό και δημιουργικό; Παίξτε μαζί του — και μετά παίξτε λίγο ακόμα! Τα βρέφη και τα νήπια ανθίζουν όταν συμμετέχουν σε παιχνίδια που εξελίσσονται μαζί τους, ακολουθώντας τον ρυθμό της ανάπτυξής τους, σύμφωνα με τους ειδικούς του Harvard.
Γιατί το παιχνίδι έχει τόση σημασία κατά τα πρώτα χρόνια ζωής;
Κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής, στον εγκέφαλο του παιδιού δημιουργούνται πάνω από ένα εκατομμύριο νέες συνδέσεις μεταξύ των νευρικών κυττάρων κάθε δευτερόλεπτο. Καθώς το παιδί μεγαλώνει, ο εγκέφαλος «κόβει» όσες δεν χρειάζονται, ώστε οι υπόλοιπες να λειτουργούν πιο αποδοτικά. Αυτές οι διεργασίες χτίζουν στην κυριολεξία τον εγκέφαλο και διαμορφώνουν τον τρόπο που θα λειτουργεί σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Αν και τα γονίδια παίζουν σημαντικό ρόλο, εξίσου σημαντικό είναι και το περιβάλλον και οι εμπειρίες του παιδιού.
Τα βρέφη και τα παιδιά ευημερούν μέσα στο παιχνίδι
Η «ανταλλαγή» (serve and return), ένας όρος που χρησιμοποιεί το Κέντρο Ανάπτυξης του Παιδιού του Χάρβαρντ, περιγράφει αυτό το φαινόμενο με ακρίβεια: οι αλληλεπιδράσεις με ανταλλαγή, όπου το παιδί και ο φροντιστής αντιδρούν και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους με αγάπη και φροντίδα, είναι τα θεμέλια για έναν υγιή εγκέφαλο και ένα ευτυχισμένο παιδί, το οποίο θα έχει καλύτερη ευκαιρία να μεγαλώσει σε έναν υγιή, ευτυχισμένο, ικανό και επιτυχημένο ενήλικα.
Το παιχνίδι είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να προσφέρουμε ανταποκρινόμενη φροντίδα στα παιδιά μας.
Για να μεγιστοποιήσετε τα οφέλη του παιχνιδιού:
- Δώστε την πλήρη προσοχή σας, αφήστε το τηλέφωνο και μην κάνετε πολλές δουλειές ταυτόχρονα.
- Να είστε αμοιβαία ανταποκρινόμενοι. Αυτό είναι το μέρος της «ανταλλαγής» (serve and return). Ακόμη και τα μικρά βρέφη μπορούν να αλληλεπιδρούν με τους φροντιστές τους, και αυτό είναι που θέλετε να ενθαρρύνετε. Δεν χρειάζεται να είναι ανταπόκριση σε ίσο βαθμό, μπορείτε να μιλάτε σε προτάσεις ενώ το μωρό απλώς χαμογελά ή κουναίνει τα χείλη του — αλλά η ιδέα είναι να χτίσετε την ανταπόκριση μέσα στο παιχνίδι.
- Να είστε συντονισμένοι με τα αναπτυξιακά στάδια. Με αυτόν τον τρόπο, το παιδί μπορεί να συμμετέχει πλήρως και εσείς να ενισχύσετε την ανάπτυξή του.
Παιχνίδια για βρέφη 6 έως 9 μηνών
Τα βρέφη 6-9 μηνών μαθαίνουν την μίμηση και άλλες θεμελιώδεις δεξιότητες της γλώσσας. Αρχίζουν επίσης να μαθαίνουν κινήσεις και να εξερευνούν τον κόσμο γύρω τους. Ορισμένες ιδέες για παιχνίδια για αυτήν την ηλικιακή ομάδα είναι:
- Το “κρυφτό” και τα παλαμάκια, παίξτε παιχνίδια κρυψίματος παιχνιδιών κάτω από μια κουβέρτα ή άλλο παιχνίδι και μετά «βρες» τα ή άφησε το μωρό να τα βρει.
- Αλληλεπιδράστε με το μωρό σας. Η συμβολή του μωρού μπορεί να είναι απλώς ένας ήχος «μα» ή «μπα». Μπορείτε να επαναλάβετε τον ίδιο ήχο.
- Παίξτε παιχνίδια μίμησης: αν το μωρό σας βγάλει τη γλώσσα του, κάνε το και εσύ. Τα μεγαλύτερα μωρά θα αρχίσουν να μιμούνται πράγματα όπως το χειροκρότημα ή το χτύπημα, και θα το λατρεύουν όταν το κάνουν και οι ενήλικες μαζί τους.
- Τραγουδήστε τραγούδια με κίνηση.
- Παίξτε απλά παιχνίδια με αντικείμενα, όπως να βάζετε παιχνίδια σε έναν κουβά και να τα βγάζετε, ή να τα αφήνετε να πέσουν λέγοντας «μπουμ!»
Από 12 έως 18 μηνών, τα μικρά νήπια αποκτούν περισσότερες δεξιότητες γλώσσας και κίνησης και αγαπούν να μιμούνται. Μπορείτε να:
- Παίξετε με τουβλάκια, χτίζοντας απλά πράγματα και ρίχνοντάς τα κάτω μαζί.
- Κάντε φανταστικά παιχνίδια με κούκλες ή λούτρινα ζώα ή κάνε «ψεύτικες» τηλεφωνικές κλήσεις.
- Χρησιμοποιήστε μαξιλάρια και κουβέρτες για να χτίσετε μικρές φωλιές και μέρη για αναρρίχηση και παιχνίδι.
- Παίξτε μια βασική εκδοχή του κρυφτού, όπως το να κρύβεστε κάτω από μια κουβέρτα δίπλα στο μωρό.
- Συνεχίστε να τραγουδάτε τραγούδια με κίνηση και αλληλεπίδραση.
- Πηγαίνετε για εξορμήσεις και εξερευνήστε τον κόσμο μαζί. Ακόμα και μια επίσκεψη στο σουπερμάρκετ μπορεί να είναι μια περιπέτεια για το μωρό. Περιγράψτε τα πάντα. Μην ανησυχείτε αν χρησιμοποιείτε λέξεις που το μωρό δεν καταλαβαίνει ακόμη, τελικά θα τις καταλάβει, και το να ακούει πολλές διαφορετικές λέξεις είναι καλό γι’ αυτό.
Το παιχνίδι με το παιδί είναι μια επένδυση στο μέλλον του — και ένας εξαιρετικός τρόπος να χτίσετε μια τρυφερή και όμορφη σχέση.
