Το έγκριτο περιοδικό JAMA, παρουσιάζει αυτές τις ημέρες, μία βραχεία ανασκόπηση για τον ιό του Δυτικού Νείλου, αφού και στις ΗΠΑ αποτελεί τη συχνότερη αιτία νόσησης από ιούς που μεταφέρονται με κουνούπια.
Η ασθένεια αυτή, η οποία μεταδίδεται κυρίως μέσω των τσιμπημάτων κουνουπιών, έχει τα τελευταία χρόνια προκαλέσει σοβαρές επιδημίες και σε χώρες της Ευρώπης όπως και στη χώρα μας, τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, με χιλιάδες περιστατικά και αρκετούς θανάτους. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων που μολύνονται – περίπου 80% – δεν εμφανίζει καθόλου συμπτώματα.
Περίπου ένας στους πέντε θα παρουσιάσει ήπια συμπτώματα όπως πυρετό, πονοκέφαλο, κόπωση, μυϊκούς πόνους ή ναυτία. Πολύ μικρό ποσοστό, λιγότερο από 1%, θα εμφανίσει σοβαρές επιπλοκές που επηρεάζουν τον εγκέφαλο ή το νευρικό σύστημα, όπως εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα ή οξεία χαλαρή παράλυση. Τα άτομα τρίτης και τέταρτης ηλικίας, καθώς και όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα διατρέχουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν σοβαρές μορφές της νόσου και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να καταλήξουν.
Δεν υπάρχει προς το παρόν ειδική θεραπεία ή εγκεκριμένο εμβόλιο για τον ιό του Δυτικού Νείλου. Η αντιμετώπιση βασίζεται στη φροντίδα των συμπτωμάτων και την υποστήριξη του οργανισμού. Επομένως, το σημαντικότερο μέτρο είναι η πρόληψη. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποφεύγουμε τα τσιμπήματα, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες, όταν ο ιός κυκλοφορεί περισσότερο. Η χρήση εντομοαπωθητικών, τα μακρυμάνικα ρούχα, η απομάκρυνση των στάσιμων νερών από αυλές και μπαλκόνια και η συμμετοχή σε προγράμματα καταπολέμησης κουνουπιών από τους δήμους είναι μερικοί από τους βασικούς τρόπους προστασίας.
Η επιτήρηση του ιού και η έγκαιρη διάγνωση είναι επίσης κρίσιμες, ιδιαίτερα για τα άτομα που εμφανίζουν πυρετό ή νευρολογικά συμπτώματα μέσα στο καλοκαίρι. Οι γιατροί συστήνουν ειδικές εξετάσεις αίματος και εγκεφαλονωτιαίου υγρού για την ανίχνευση του ιού. Σε άτομα με σοβαρή ανοσοκαταστολή μπορεί να χρειαστούν πιο εξειδικευμένες διαγνωστικές μέθοδοι. Δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. Αν και τα περισσότερα περιστατικά είναι ήπια, ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών που νοσηλεύονται χρειάζεται μακροχρόνια αποκατάσταση, ενώ αρκετοί εμφανίζουν χρόνιες συνέπειες όπως κόπωση, αδυναμία ή διαταραχές μνήμης και διάθεσης.
Ο ιός του Δυτικού Νείλου έχει πια εγκατασταθεί σε πολλές περιοχές του κόσμου και αποτελεί μια υπαρκτή απειλή, ιδιαίτερα για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Η ενημέρωση και η ατομική εγρήγορση, μέσω της πρόληψης και της έγκαιρης αντιμετώπισης, είναι τα ισχυρότερα μέσα που διαθέτουμε μέχρι να υπάρξει αποτελεσματική θεραπεία ή εμβόλιο.
[Gould CV, Staples JE, Guagliardo SAJ, Martin SW, Lyons S, Hills SL, Nett RJ, Petersen LR West Nile Virus: A Review. JAMA. 2025 Jul 7. DOI: 10.1001/jama.2025.8737].
