Έχοντας μεγαλώσει στο ίδιο περιβάλλον, με την ίδια οικογενειακή δομή, την ίδια κληρονομιά, ακόμη και τα ίδια τραύματα, μπορεί να αναρωτηθούμε γιατί είμαστε τόσο διαφορετικοί από τα αδέλφια μας. Είτε όσον αφορά την ιδιοσυγκρασία, είτε την προσωπικότητα και επομένως τον τρόπο που σκεφτόμαστε και συμπεριφερόμαστε, παρατηρούμε σημαντικές διαφορές με τα άλλα αδέλφια, αναφέρει σε άρθρο της στο Psychologies.com, η Louise Leboyer.
Συχνά μιλάμε για το σύνδρομο της μεγαλύτερης κόρης, της οποίας το ψυχικό φορτίο και το επίπεδο ευθύνης δεκαπλασιάζονται λόγω της θέσης της στην οικογένεια, και για άλλα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των παιδιών ανάλογα με τα οικογενειακά πρότυπα. Το επαναστατικό μικρότερο, το ιδιότροπο μοναχοπαίδι… Αλλά ποιες είναι οι πραγματικές εμπειρίες των παιδιών;
Έξι εμπειρίες ανάλογα με τη θέση σας στην οικογένεια
Το ότι είχατε διαφορετική παιδική ηλικία από τα αδέλφια σας δεν σημαίνει ότι οι γονείς σας σας συμπεριφέρονταν συνειδητά διαφορετικά. Πολλοί παράγοντες μπορεί να δράσουν ακούσια: Η ηλικία των γονέων για κάθε παιδί, η εμπειρία τους από τη γονεϊκότητα, το φύλο του παιδιού, η πίεση… Παρά την καλή θέληση των γονέων, η εκπαίδευση, η υποστήριξη και η προσοχή που παρέχεται στα παιδιά τους δεν είναι πάντα απόλυτα ταυτόσημες.
“Η θέση των αδελφών σας, ο ρόλος σας στην οικογένεια ή ακόμη και η διαφορά ηλικίας μεταξύ σας, όλα αυτά διαμόρφωσαν το άτομο που γίνατε”, αναφέρει η θεραπεύτρια Amber Long σε ανάρτησή της στο Instagram. “Ίσως να ήσασταν εσείς αυτός που φρόντιζε τους άλλους. Ίσως γίνατε αόρατοι. Ίσως μάθατε να παίζετε έναν ρόλο, να μένετε σιωπηλοί ή να μη ζητάτε ποτέ πολλά”.
Στην ανάρτησή της, η ειδικός απαρίθμησε διάφορες εμπειρίες που χαρακτηρίζουν κάθε διαμόρφωση: Ήσασταν το μεγαλύτερο παιδί, στο οποίο ανατέθηκε ο ρόλος του γονέα και έπρεπε να φροντίζετε τα υπόλοιπα αδέλφια σας, Είχατε τόσο μεγάλη διαφορά ηλικίας από τα υπόλοιπα αδέλφια σας που νιώθατε σαν μοναχοπαίδι, Ήσασταν το μεσαίο παιδί που ανέλαβε το ρόλο του ειρηνοποιού και του συναισθηματικού σφουγγαριού, Ήσασταν ο μικρότερος και έπρεπε να δουλέψετε ιδιαίτερα σκληρά για να σας προσέξουν και να σας πάρουν στα σοβαρά, Είστε αγόρι ή κορίτσι και σας έχουν φερθεί διαφορετικά λόγω του φύλου σας και των προσδοκιών που συνδέονται με αυτό, Είχατε ένα δύσκολο αδελφάκι που καταλάμβανε όλη την προσοχή και την ενέργεια και μάθατε να είστε «χαλαροί».
Η θέση μέσα στη οικογένεια και ανάμεσα στα αδέλφια: Έχει αυτό πραγματικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη;
«Κάθε θέση παρουσιάζει μοναδικές προκλήσεις», λέει η Meri Wallace, παιδοψυχολόγος και συγγραφέας του βιβλίου Birth Order Blues, for Parents. Ορισμένες διαφορές μεταξύ των αδελφών είναι εύκολο να κατανοηθούν. Για παράδειγμα, για αρκετά χρόνια, το μεγαλύτερο παιδί είναι μόνο του με τους γονείς του. Επωφελείται από όλη την προσοχή, την επαγρύπνηση και την αυστηρότητα των γονέων και γίνεται μάρτυρας των πρώτων τους βημάτων στη γονεϊκότητα. «Αυτή η αδιάλειπτη προσοχή μπορεί να εξηγεί σε μεγάλο βαθμό γιατί τα μεγαλύτερα παιδιά τείνουν να έχουν τόσο καλές επιδόσεις», εξηγεί ο ψυχολόγος Frank Farley. Είναι επίσης, ο λόγος για τον οποίο είναι πιο απαιτητικά από τον εαυτό τους.
Από την πλευρά τους, επειδή δεν είναι ούτε τα μεγαλύτερα ούτε τα μικρότερα, τα παιδιά που βρίσκονται στη μέση μπορεί να πασχίζουν να βρουν τη θέση τους και να προσπαθήσουν να γίνουν αντιληπτά. Τέλος, το τελευταίο παιδί μπορεί να αισθάνεται ότι αυτό που κάνει δεν είναι σημαντικό. Τα αδέρφια του έχουν ήδη περάσει όλα τα στάδια που περνάει. Αυτή η στάση μπορεί να τα οδηγήσει στο να κάνουν ό,τι θέλουν. Παρά τις θεωρίες αυτές, οι οποίες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη λαϊκή πεποίθηση, ορισμένες μελέτες, όπως αυτή που δημοσιεύθηκε το 2015 στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences, δείχνουν ότι η σειρά γέννησης δεν επηρεάζει σημαντικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, όπως η εξωστρέφεια, η συναισθηματική σταθερότητα, η ευχάριστη διάθεση, η ευσυνειδησία ή η φαντασία.
Πηγή: Psychologies.com, Voici comment votre place dans la fratrie agit sur votre comportement et vos décisions
Μετάφραση: Νικόλ Παπαδοπούλου
