Μια νέα εποχή αρχίζει να διαμορφώνεται στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων, καθώς ο κλάδος των σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα κινείται φέτος σε διπλό ρεκόρ: αφενός ο τζίρος του 2025 αναμένεται να ξεπεράσει για πρώτη φορά τα 15 δισ. ευρώ αφετέρου φαίνεται ότι έχει ανοίξει ένας νέος κύκλος συγκέντρωσης και ανακατατάξεων που θα επανατοποθετήσει τις δυνάμεις στον επιχειρηματικό χάρτη.
Μετά από μία σχετικά ήπια περίοδο σταθερότητας την τελευταία πενταετία, το 2024-2025 δείχνει να σηματοδοτεί την απαρχή ενός νέου κύματος συμφωνιών και εξαγορών. «Ανοίγει ένας νέος κύκλος συγκέντρωσης. Μέσα στα επόμενα 3 έως 5 χρόνια, η εικόνα της αγοράς θα είναι τελείως διαφορετική. Οι μεγάλοι όμιλοι αποκτούν σαφές πλεονέκτημα κλίμακας, ενώ οι μεσαίοι παίκτες θα πρέπει είτε να ενισχυθούν είτε να αναζητήσουν συμμαχίες», σχολίαζε ο πρόεδρος της Ενωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος και διοικητικός ηγέτης της METRO ΑΕΒΕ Αριστοτέλης Παντελιάδης στην τελευταία εκδήλωση της Ενωσης.
Carrefour και Bazaar
Ηδη πάντως οι σχετικές «δυνάμεις» έχουν ενεργοποιηθεί. Η πιο πρόσφατη εξέλιξη ήρθε από τον Ομιλο AVE, ο οποίος μέσω της θυγατρικής του Retail & More, που είναι ο Master Franchise της Carrefour για την Ελλάδα και τα Βαλκάνια, υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με την Bazaar του Γιώργου Βερούκα, με στόχο την απόκτηση του 40% της τελευταίας.
Μία συμφωνία που αφενός μπορεί να παίξει κομβικό ρόλο στην προσπάθεια δυναμικής διείσδυσης των Carrefour στην ελληνική αγορά μέσω κάποιων από τα 180 καταστήματα Bazaar που θα μπορούσαν να αλλάξουν ταμπέλες, αλλά κυρίως μέσω της συνεργασίας σε logistics και HORECA, όπου η Bazaar είναι καλά τοποθετημένη.
Εκεί, όλος ο Ομιλος AVE μπορεί να αποκομίσει υπεραξίες, όπως εξηγούσε την προηγούμενη εβδομάδα στη Γενική Συνέλευση των μετόχων ο αντιπρόεδρος Θωμάς Ρούμπας, μέσα από τις συνέργειες που μπορούν να δημιουργηθούν, με δεδομένο ότι το χαρτοφυλάκιο του ομίλου έχει έναν πυλώνα που απευθύνεται στο HORECA συγκεντρώνοντας προϊόντα από κάθε business unit, «από home entertainment, από κλιματισμό, από audio, από τη Yalco, από συνεργαζόμενες εταιρείες, ακόμα και από εταιρείες με τις οποίες δεν έχουμε μετοχική σχέση», σημείωνε χαρακτηριστικά.
Το όνομα της Yalco δεν αναφέρθηκε τυχαία, μια και την προηγούμενη εβδομάδα το family office του βασικού μετόχου Νίκου Βαρδινογιάννη είχε προβεί στην εξαγορά του 49% της Yalco Trading, εταιρείας με ισχυρή παρουσία στον εξοπλισμό και τα αναλώσιμα ειδών κουζίνας, που αποτελούν βασικό προμηθευτικό σκέλος για ξενοδοχεία και μονάδες εστίασης.
Σε ό,τι αφορά το σκέλος των καταστημάτων σούπερ μάρκετ, ο κ. Ρούμπας τόνισε ότι η επενδυτική κίνηση έχει λογική με την έννοια ότι τα χαμηλά περιθώρια κέρδους της δραστηριότητας απαιτούν όγκο και συνέργειες τις οποίες ο όμιλος μέσω της Retail & More προτίθεται να κάνει ενισχύοντας το δίκτυο καταστημάτων -με στόχευση κυρίως στις τουριστικές περιοχές- και τις υποδομές του. Εξάλλου, η μέχρι τώρα πορεία της Retail & More, με ένα δίκτυο 45 καταστημάτων, θεωρείται μικρή και ζημιογόνα.
Σημειώνεται ότι αυτό είναι το δεύτερο μεγάλο deal που επιχειρεί ο όμιλος AVE να κλείσει το τελευταίο 12μηνο στο κομμάτι του οργανωμένου λιανεμπορίου, αφού είχαν προηγηθεί διαπραγματεύσεις επί εξάμηνο με την ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, οι οποίες όμως ναυάγησαν.
Μασούτης και Κρητικός
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η εμφάνιση της Δ. Μασούτης ως επίσης ενδιαφερόμενη για την αλυσίδα που «έχτισε» τα τελευταία χρόνια ο κ. Αγγελος Κρητικός έπαιξε τον ρόλο της προκειμένου να διακοπούν οι συζητήσεις με τον Ομιλο AVE και πλέον η αγορά να περιμένει το μεγαλύτερο deal στον κλάδο του οργανωμένου λιανεμπορίου την τελευταία οκταετία, μετά τη διάσωση της Μαρινόπουλος από τον Ομιλο Σκλαβενίτη το 2017 και την εξαγορά της Βερόπουλος από τη Metro ΑΕΒΕ το 2016.
Πηγές από τη Δ. Μασούτης Α.Ε. έλεγαν μάλιστα στο «business stories» ότι ο ορίζοντας ολοκλήρωσης του deal είναι έως το τέλος της χρονιάς, στην περίπτωση πάντα που δεν υπάρξουν εκπλήξεις από τους ενδελεχείς ελέγχους που είναι σε εξέλιξη.
Εφόσον οριστικοποιηθεί η συμφωνία, τότε αυτομάτως θα μιλάμε για τη δημιουργία ενός νέου ισχυρού πόλου στο οργανωμένο λιανεμπόριο, καθώς η Μασούτης θα αποκτήσει για πρώτη φορά εθνική κάλυψη, επεκτείνοντας τη δραστηριότητά της σε περιοχές όπου διατηρούσε μέχρι σήμερα περιορισμένη παρουσία, όπως η Αττική, η νησιωτική και τουριστική Ελλάδα.
Μάλιστα, το ενιαίο πλέον σχήμα με την Κρητικός μπορεί να φέρει τον όμιλο σε θέση τρίτης μεγαλύτερης δύναμης στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων, τόσο από πλευράς σημείων πώλησης, με περισσότερα από 1.200 καταστήματα, όσο και από πλευράς τζίρου, που θα κινηθεί πέριξ των 2 δισ ευρώ. Αρα ευθέως ανταγωνιστικό με τη Lidl Ελλάς και την ΑΒ Βασιλόπουλος, τον δεύτερο και τρίτο «παίκτη» της αγοράς, και αφήνοντας αρκετά πίσω τη ΜΕΤΡΟ ΑΒΕΕ (My market). Σε ό,τι αφορά τον πρώτο, τις Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτη με τζίρο άνω των 5 δισ. ευρώ, βέβαια, το νέο σχήμα θα εξακολουθήσει να έχει μεγάλο χάσμα…
Αν και οι εξελίξεις αυτές συμβάλλουν στην αναδιάρθρωση του χάρτη, η αγορά εξακολουθεί να αναμένει την πραγματοποίηση ενός πολύ μεγάλου deal, το οποίο επί χρόνια αποτελεί αντικείμενο συζητήσεων και φημών.
Κατά καιρούς, στο επίκεντρο έρχονται τα ίδια ισχυρά ονόματα του κλάδου σε σενάρια συγχωνεύσεων ή στρατηγικών συμπράξεων, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει επιβεβαιωθεί κανένα από αυτά. Οι όλο και μεγαλύτερες κλίμακες των μεγάλων αλυσίδων καθιστούν κάθε τέτοια συζήτηση εξαιρετικά σύνθετη και απαιτητική.
Ρεκόρ πωλήσεων
Την ίδια στιγμή, οι πωλήσεις του κλάδου κινούνται σε ιστορικά υψηλά, παρά το γεγονός ότι η γενική εικόνα στη λιανική από πέρυσι είναι προβληματική. Σύμφωνα με τη NielsenIQ, το πρώτο πεντάμηνο του 2025 οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ ανήλθαν σε 6,18 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 8% σε σχέση με το 2024. Κάτι που συνηγορεί ότι το 2025 θα είναι χρονιά ρεκόρ, με τις συνολικές πωλήσεις να υπερβαίνουν για πρώτη φορά τα 15 δισ. ευρώ, με ένα σημαντικό μέρος πλέον αυτής της αύξησης να αποδίδεται στον όγκο των πωλήσεων και όχι τόσο στον πληθωρισμό των τιμών. Με άλλα λόγια, οι καταναλωτές μπορεί να περιορίζουν τις αγορές τους από άλλους τομείς του λιανεμπορίου, εντούτοις στο σούπερ μάρκετ αυξάνουν τις δαπάνες τους.
Μάλιστα, σύμφωνα με τη NielsenIQ, η άνοδος καταγράφεται σε όλες σχεδόν τις προϊοντικές κατηγορίες, με ιδιαίτερη δυναμική στα φρέσκα προϊόντα (11,2%), στα συσκευασμένα τρόφιμα και ποτά (7,8%), ενώ σημαντική είναι και η ενίσχυση των ειδών bazaar και των προϊόντων προσωπικής φροντίδας παρά τον κορεσμό τους.
Τουρισμός και franchise
Βέβαια κομβικό ρόλο στην ανοδική πορεία διαδραματίζει ο τουρισμός, ο οποίος διατηρεί ανοδική δυναμική για τρίτη συνεχόμενη χρονιά. Οι τουριστικοί προορισμοί ενισχύουν σημαντικά την κατανάλωση ειδών πρώτης ανάγκης, με τα νησιά του Αιγαίου, την Κρήτη, την Πελοπόννησο και τα νησιά του Ιονίου να καταγράφουν ρυθμούς ανάπτυξης πωλήσεων άνω του 8%, τη στιγμή που η Αττική εμφανίζει πλέον μικρότερη άνοδο της τάξης του 5,2%.
Η στροφή προς τους τουριστικούς προορισμούς και την περιφέρεια έχει οδηγήσει τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ να αναπτύσσουν νέες στρατηγικές διείσδυσης, με το μοντέλο του franchise να βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο. Το franchise προσφέρει στις μεγάλες αλυσίδες τη δυνατότητα να επεκτείνονται ταχύτερα και πιο ευέλικτα σε περιοχές με μικρότερο πληθυσμιακό δυναμικό και έντονη εποχικότητα, μειώνοντας το επιχειρηματικό ρίσκο και αξιοποιώντας τη γνώση των τοπικών επιχειρηματιών.
Η ΑΒ Βασιλόπουλος έχει αναπτύξει ήδη πάνω από 410 franchise σημεία, επεκτείνοντας διαρκώς το δίκτυό της σε νησιά και παραθεριστικούς προορισμούς. Η Metro (My Market) μέσω του concept «My Market Local» υλοποιεί ένα φιλόδοξο πλάνο δημιουργίας 280 νέων franchise σημείων μέσα στην επόμενη δεκαετία. Η Κρητικός, η οποία ενσωματώνεται στον όμιλο Μασούτης, έχει αναπτύξει 61 franchise καταστήματα, πολλά εκ των οποίων σε δυσπρόσιτες τουριστικές περιοχές.
Τα μικρά καταστήματα κάτω των 400 τ.μ. δείχνουν σταθερά ανοδικές τάσεις πωλήσεων, επιβεβαιώνοντας ότι η άμεση εξυπηρέτηση, η ευκολία πρόσβασης και η γειτονιά παραμένουν κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας, ιδιαίτερα σε αγορές με εποχικότητα και τουριστική πίεση.
Ο χάρτης της αγοράς
Σε κάθε περίπτωση, το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων μπαίνει σε μία περίοδο δυναμικής μετάβασης, όπου η κλίμακα θα κρίνει εν πολλοίς την επιβίωση και την ανάπτυξη των παικτών. Η νέα φάση ανάπτυξης του κλάδου δεν περιορίζεται πλέον στην αριθμητική διεύρυνση του δικτύου. Το βάρος μετατοπίζεται πλέον στην καθετοποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας, στην ισχυροποίηση των logistics, στην ανάπτυξη προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, στην ψηφιακή αναβάθμιση μέσω e-commerce και loyalty συστημάτων και φυσικά στην αξιοποίηση των οικονομιών κλίμακας για καλύτερη διαπραγματευτική ισχύ απέναντι στους προμηθευτές. Ηδη ο κλάδος διαμορφώνει σταδιακά έναν νέο ανταγωνιστικό χάρτη, με σαφείς τάσεις ισχυροποίησης των μεγάλων σχημάτων:
■ Σκλαβενίτης: Παραμένει ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης του κλάδου, με κύκλο εργασιών άνω των 5,3 δισ. ευρώ, πάνω από 530 καταστήματα και 39.000 εργαζομένους. Επεκτείνεται σταδιακά και στην Κύπρο, επενδύει σε e-commerce και νέες αποθήκες logistics.
■ Lidl Hellas: Σταθερά δεύτερη σε πωλήσεις, με πάνω από 230 σημεία πώλησης και νέες επενδύσεις άνω των 280 εκατ. ευρώ σε logistics hubs και καταστήματα.
■ Μασούτης – Κρητικός (μετά την ενοποίηση): Δημιουργείται ο δεύτερος ισχυρότερος εθνικός παίκτης σε δίκτυο, με πάνω από 1.200 σημεία (εταιρικά και franchise), ισχυρή παρουσία πλέον σε όλη τη χώρα, και ενοποιημένο κύκλο εργασιών κοντά στα 2 δισ. ευρώ.
■ ΑΒ Βασιλόπουλος: Εστιάζει δυναμικά στο franchise και σε εξαγορές μικρών περιφερειακών παικτών, με περισσότερα από 500 καταστήματα συνολικά (εταιρικά και franchise).
■ Metro (My Market): Με κύκλο εργασιών άνω του 1,6 δισ. ευρώ, επεκτείνει το «My Market Local» σε μικρά καταστήματα franchise, με δυναμική ανάπτυξη κυρίως σε τουριστικές και αστικές μικροαγορές.
■ Bazaar – AVE – Carrefour: Το νέο σχήμα που διαμορφώνεται με την είσοδο της Carrefour μέσω της AVE στην Bazaar δημιουργεί έναν αναδυόμενο εθνικό παίκτη με πανελλαδικό δίκτυο άνω των 180 σημείων.
■ Οι μεσαίοι (Market In, Γαλαξίας): Παραμένουν σημαντικοί σε περιφερειακό επίπεδο, όμως βρίσκονται στο επίκεντρο των σεναρίων επόμενων κινήσεων συγκέντρωσης.
newmoney.gr
