Αγώνα δρόμου δίνει η Αθήνα προκειμένου να καλύψει την αδράνεια τουλάχιστον δύο ετών σε σχέση με τη Λιβύη, καθώς η εισαγωγή προς εξέταση του Τουρκολιβυκού Μνημονίου στη Βουλή του Τομπρούκ έχει σημάνει συναγερμό στην ελληνική πλευρά.
Πιθανότατα σήμερα, ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης θα έχει την πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο της Βουλής του Τομπρούκ, Ακίλα Σάλεχ, ενώ ο Έλληνας πρέσβης στην Τρίπολη φθάνει στη Βεγγάζη για επαφές τόσο με τον Α. Σάλεχ όσο και με τον νέο ανερχόμενο «αστέρα» της Ανατολικής Λιβύης Σαντάμ Χαφτάρ, τον διάδοχο του Χαλίφα Χαφτάρ, ο οποίος έχει πλέον αναλάβει ηγετικό ρόλο ως επικεφαλής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού, που ίδρυσε ο πατέρας του.
Ο ΥΠΕΞ επιδιώκει να πραγματοποιήσει επίσκεψη τόσο στην Τρίπολη όσο και στη Βεγγάζη, ώστε να ξαναπιάσει το νήμα των σχέσεων με τη γειτονική χώρα, η οποία παραμένει σε βαθιά κρίση, με τις δύο κυβερνήσεις σε Δυτική και Ανατολική Λιβύη να βρίσκονται σε συνεχή αντιπαράθεση καθως προς το παρόν, δεν προχωρούν οι πρωτοβουλίες του ΟΗΕ για επίλυση του πολιτικού προβλήματος και τη διεξαγωγή εκλογών για την ανάδειξη νόμιμης, μόνιμης και αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης.
Για την Ελλάδα, είναι κρίσιμο να εξασφαλίσει, μετά από μια περίοδο κατά την οποία υπήρξε απουσία επαφών και με τις δύο πλευρές, διαύλους επικοινωνίας και να επιδιώξει συνεννόηση σε βασικά ζητήματα όπως η οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών και το μεταναστευτικό, καθώς πλέον οι μεταναστευτικές ροές κατευθύνονται πλεον προς την Γαύδο και την Κρήτη με αφετηρία τις λιβυκές ακτές.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο πλαίσιο της προετοιμασίας της επίσκεψης του Γ. Γεραπετρίτη στη Λιβύη πιθανότατα στις αρχές Ιουλίου, ο Έλληνας πρέσβης στην Τρίπολη, Ν. Γαριλίδης, θα βρίσκεται σήμερα στη Βεγγάζη για επαφές με τις Αρχές της Ανατολικής Λιβύης. Είναι οι ίδιες Αρχές που το 2019 ,στο πλαίσιο και της εσωτερικής σύγκρουσης στη χώρα, αποδοκίμασαν το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο, το οποίο αποτέλεσε αντάλλαγμα της κυβέρνησης της Τρίπολης προς την Τουρκία, προκειμένου να εξασφαλίσει στρατιωτική υποστήριξη και να αποκρουστεί η επίθεση του στρατηγού Χαφτάρ με στόχο την κατάληψη της Τρίπολης και την ανατροπή της προσωρινής κυβέρνησης του Αλ Σάρατζ.
Η Ανατολική Λιβύη, αλλά και η Τρίπολη, είχαν μείνει εκτός των «ραντάρ» της ελληνικής διπλωματίας, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να αιφνιδιαστεί από την είδηση ότι το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο έχει εισαχθεί προς εξέταση στο Κοινοβούλιο. Αν ακολουθήσει η επικύρωσή του, θα πρόκειται για σοβαρό πλήγμα, καθώς θα εξασφαλισθεί η εσωτερική «νομιμοποίησή» του και θα δημιουργηθεί ένα τετελεσμένο ακόμη και για την όποια κυβέρνηση προκύψει μετά την επίλυση της πολιτικής κρίσης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Σαντάμ Χαφτάρ, γιος του Χαλίφα Χαφτάρ και ένας από τους πλέον ισχυρούς παράγοντες στην Ανατολική Λιβύη, είχε ζητήσει πριν από μήνες να επισκεφθεί την Αθήνα, χωρίς να υπάρξει ανταπόκριση, γεγονός που δημιούργησε την εντύπωση ότι η Αθήνα «γέρνει» προς την πλευρά της κυβέρνησης της Τρίπολης.. Παρά το γεγονός ότι όχι μόνο οι Αμερικανοί, αλλά και σημαντικές ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία έχουν αποκαταστήσει τις σχέσεις τους με την Ανατολική Λιβύη και θεωρούν τον Σαντάμ Χαφτάρ ως συνομιλητή…
Είναι γεγονός ότι τις προηγούμενες εβδομάδες υπήρξαν ευκαιρίες για να σταλούν μηνύματα στη Βεγγάζη και στον στρατηγό Χαφτάρ, καθώς ο άλλος γιος του, Αλ Σαντίκ, είχε πάρει θεωρήσεις από το προξενείο στη Βεγγάζη για την οικογένειά του, η οποία παραθέριζε στην Ελλάδα και την οποία ο ίδιος επισκέφθηκε — ευκαιρίες που η Αθήνα δεν αξιοποίησε.
Η Τουρκία εδώ και έναν χρόνο έχει ξεκινήσει μια συστηματική προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεών της και με την Ανατολική Λιβύη, επιδιώκοντας να διατηρήσει διακριτό ρόλο στην προσπάθεια επίλυσης της πολιτικής κρίσης, με στόχο να εξασφαλίσει την επιρροή της και μετά την ανάδειξη νέας κυβέρνησης μέσω εκλογών.
Ο Χαφτάρ και ο Α. Σάλεχ έχουν επισκεφθεί την Άγκυρα για συνομιλίες υψηλού επιπέδου, ενώ ο άλλος γιος του Χαφτάρ, Μπελκάς Χαφτάρ, που έχει αναλάβει τον οργανισμό ανοικοδόμησης, βρίσκεται σε διαρκείς επαφές με την Άγκυρα προκειμένου να προσελκύσει τουρκικές εταιρείες για να αναλάβουν το δύσκολο, αλλά και κερδοφόρο έργο της ανοικοδόμησης της Ανατολικής Λιβύης, μετά τον καταστροφικό εμφύλιο και τις φονικές πλημμύρες του 2023 στη Ντέρνα.
Σύμφωνα με το Fawasel Media της Λιβύης, η προοπτική έγκρισης του Τουρκολιβυκού μνημονίου από τη Βουλή του Τομπρούκ κάθε άλλο παρά είναι δεδομένη, καθώς –όπως αναφέρεται στο σχετικό ρεπορτάζ– υπάρχει σοβαρή διχόνοια μεταξύ των βουλευτών, καθώς υφίσταται ισχυρή αντίδραση στην προοπτική επικύρωσής του.
Η αντίδραση σχετίζεται με τον ρόλο που έχει διαδραματίσει η Τουρκία, παρεμβαίνοντας στην κρίση στη Λιβύη, ενώ δεν μπορεί η Βουλή να αγνοήσει και την αντίθεση της Αιγύπτου, η οποία παραμένει ο ισχυρότερος υποστηρικτής της Ανατολικής Λιβύης σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο. Η θετική εξέλιξη είναι ότι λογω αυτης της κατάστασης δεν έχει ακόμη οριστεί ημερομηνία συζήτησης στη Βουλή για το Τουρκολιβυκό μνημόνιο, παρά το γεγονός ότι έχει ενταχθεί στην ατζέντα. Αυτό, βεβαίως, καθιστά ακόμη πιο επείγουσα την ελληνική παρέμβαση και προς την πλευρά της Ανατολικής Λιβύης.
