Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επιτέθηκε στον πρόεδρο της Νότιας Αφρικής Σίριλ Ραμαφόσα, ισχυριζόμενος ότι διαπράττονται στη χώρα του μαζικές δολοφονίες λευκών και ότι τους αρπάζουν τη γη τους, σε μια σκηνή που θύμισε σε πολλούς την αντιπαράθεση με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τον Φεβρουάριο.
Η Νότια Αφρική αρνείται τις κατηγορίες ότι οι λευκοί στοχοθετούνται δυσανάλογα. Η εγκληματικότητα –και οι ανθρωποκτονίες– είναι υψηλή στη χώρα, όμως η συντριπτική πλειονότητα των θυμάτων είναι μαύροι.
Ο Ραμαφόσα έφτασε στον Λευκό Οίκο λέγοντας ότι θέλει να συζητήσει με τον Τραμπ θέματα εμπορίου και μια συμφωνία για τις σπάνιες γαίες. Η αρχή της συνάντησης ήταν εγκάρδια, με τους δύο προέδρου να ανταλλάζουν απόψεις για το… γκολφ. Παρόντες, στην αντιπροσωπεία του Ραμαφόσα, ήταν οι Νοτιοαφρικανοί πρωταθλητές του γκολφ Έρνι Ελς και Ρετίφ Χόοσεν.
Υποδεχόμενος τον Ραμαφόσα στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ είπε αρχικά ότι είναι «μεγάλη τιμή» να βρίσκεαι με τον πρόεδρο της Νότιας Αφρικής ο οποίος είναι «πραγματικά αξιοσέβαστος σε ορισμένους κύκλους» αλλά «λιγότερο αξιοσέβαστος σε άλλους».
Ο Αμερικανός πρόεδρος είπε ότι υπάρχουν μεγάλες ανησυχίες για τη Νότια Αφρική και θέλει να τις συζητήσει με τον Ραμαφόσα. «Έχουμε πολλούς ανθρώπους που αισθάνονται ότι διώκονται και έρχονται στις ΗΠΑ. Παίρνουμε ανθρώπους από πολλές τοποθεσίες, εάν αισθανθούμε ότι γίνονται διώξεις ή γενοκτονία. Γενικά, είναι λευκοί αγρότες και φεύγουν από τη Νότια Αφρική και είναι λυπηρό να το βλέπεις. Αλλά ελπίζω να έχουμε μια εξήγηση για αυτό, επειδή ξέρω ότι δεν το θέλετε», συνέχισε.
Σύντομα όμως η συνάντηση, που μεταδιδόταν από την τηλεόραση, πήρε άλλη τροπή. Ο Τραμπ πρόβαλε ένα βίντεο και έδειξε φωτοτυπίες άρθρων ως αποδείξεις για τους αβάσιμους ισχυρισμούς του ότι οι λευκοί Νοτιοαφρικανοί διώκονται στη χώρα τους. «Οι άνθρωποι φεύγουν για τη δική τους ασφάλεια. Η γη τους κατάσχεται και, σε πολλές περιπτώσεις, τους σκοτώνουν», είπε σε μια από τις αλλεπάλληλες κατηγορίες που εξαπέλυσε.
Η Νότια Αφρική, η οποία βίωσε αιώνες δρακόντειων διακρίσεων με θύματα τους μαύρους κατά την αποικιοκρατική περίοδο και το απαρτχάιντ, μέχρι να γίνει πολυκομματική δημοκρατία το 1994, με πρώτο πρόεδρο τον Νέλσον Μαντέλα, αρνείται τους ισχυρισμούς του Τραμπ.
Η νέα αγροτική μεταρρύθμιση, που έχει ως στόχο να αποκαταστήσει τις αδικίες τους απαρτχάιντ, επιτρέπει τις απαλλοτριώσεις γης χωρίς αποζημίωση, όταν γίνονται για το δημόσιο συμφέρον, για παράδειγμα, όταν η γη είναι χέρσα. Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει καμία τέτοια απαλλοτρίωση. Οι ιδιοκτήτες, σε κάθε περίπτωση, μπορούν να προσφύγουν στα δικαστήρια ζητώντας την ακύρωση της απόφασης.
Στη συνέχεια, υπάλληλοι του Λευκού Οίκου έπαιξαν βίντεο που αναφέρονται στους ισχυρισμούς περί γενοκτονίας των Αφρικάνερ, απογόνων των λευκών αποίκων στη Νότια Αφρική. Ο Ραμαφόσα καθόταν σιωπηλός καθ’ όλη τη διάρκεια που προβάλλονταν οι εικόνες αυτές, ωστόσο στη συνέχεια είπε ότι οι λευκοί σταυροί που εμφανίζονται σε κάποια από τα πλάνα είναι «κάτι που δεν έχει ξαναδεί ποτέ». «Θα ήθελα να ξέρω πού είναι αυτό, γιατί δεν έχω ξαναδεί» αυτά τα βίντεο, τόνισε.
Το βίντεο που έδειξε ο Τραμπ δείχνει λευκούς σταυρούς που, σύμφωνα με τον Αμερικανό πρόεδρο, είναι οι τάφοι «χιλιάδων λευκών». Σε άλλο βίντεο, πολιτικοί αντιπολιτευόμενου κόμματος έκαναν εμπρηστικές δηλώσεις. Ο Τραμπ είπε ότι ένας από αυτούς, ο Τζούλιους Μαλέμα, πρέπει να συλληφθεί.
Στα βίντεο εικονίζονταν δεκάδες αυτοκίνητα που μετέφεραν «ολόκληρες οικογένειες» λευκών αγροτών που έφευγαν από τη γη τους.
Ο Τραμπ επέμεινε, δείχνοντάς του φωτοτυπίες από ρεπορτάζ που αναφέρονταν στους λευκούς Νοτιοαφρικανούς και λέγοντας: «Τους σκοτώνουν».
«Δεν ξέρω τι θέλω να κάνει ο Ραμαφόσα για αυτήν την κατάσταση», συνέχισε.
Ο Ραμαφόσα καθόταν ανέκφραστος όσο έπαιζε το βίντεο, γέρνοντας λίγο το κεφάλι για να το βλέπει. Είπε ότι δεν το έχει ξαναδεί και θα ήθελε να μάθει πού βρίσκεται αυτή η τοποθεσία (με τους λευκούς σταυρούς).
Στη συνέχεια, ο Τραμπ του έδειξε τις φωτοτυπίες που, κατά τον ίδιο, εικόνιζαν λευκούς, δολοφονημένους Νοτιοαφρικανούς, λέγοντας «θάνατος, θάνατος».
Ο Ραμαφόσα παραδέχτηκε ότι υπάρχει εγκληματικότητα στη Νότια Αφρική, αλλά τα περισσότερα θύματα είναι μαύροι. Ο Τραμπ τον διέκοψε, λέγοντας: «Οι αγρότες δεν είναι μαύροι».
Ο Νοτιοαφρικανός πρόεδρος, που παρέμεινε ψύχραιμος καθ’ όλη τη διάρκεια του επεισοδίου και προσπάθησε πολλές φορές, ανεπιτυχώς, να πάρει τον λόγο, απάντησε: «Αυτές είναι ανησυχίες που είμαστε πρόθυμοι να συζητήσουμε μαζί σας». Κάποια στιγμή μάλιστα ο Ραμαφόσα ζήτησε να μιλήσουν «ήρεμα» για το θέμα. «Ο Νέλσον Μαντέλα μας έμαθε ότι, όταν υπάρχει πρόβλημα, οι άνθρωποι πρέπει να κάθονται γύρω από ένα τραπέζι και να μιλούν για αυτό», σημείωσε.
Ο Νοτιοαφρικανός πρόεδρος διαβεβαίωσε ότι «αυτή δεν είναι η κυβερνητική πολιτική» και ότι η πολιτική της κυβέρνησής του είναι «το ακριβώς αντίθετο» από αυτό που περιγράφει ο Τραμπ. «Υπάρχει εγκληματικότητα στη χώρα μας. Οι άνθρωποι που σκοτώνονται δεν είναι μόνο οι λευκοί», τόνισε.
«Είστε εταίρος της Νότιας Αφρικής και εγείρετε κάποιες ανησυχίες. Είμαι πρόθυμος να σας μιλήσω για αυτές τις ανησυχίες», πρόσθεσε.
«Λυπάμαι που δεν έχω ένα αεροπλάνο να σας δώσω», σχολίασε σαρκαστικά ο Ραμαφόσα.
«Αν μου φέρνατε ένα αεροπλάνο, θα το έπαιρνα» απάντησε ο Τραμπ.
Τους τελευταίους μήνες, ο Τραμπ επέκρινε την αγροτική μεταρρύθμιση στη Νότια Αφρική, ακύρωσε την αμερικανική βοήθεια σε αυτήν τη χώρα, απέλασε τον πρεσβευτή της και αναγνώρισε ως «πρόσφυγες» λίγους Αφρικάνερ με το σκεπτικό ότι υφίστανται φυλετικές διακρίσεις επειδή είναι λευκοί. Η Πρετόρια επιμένει ότι αυτοί οι ισχυρισμοί είναι αβάσιμοι.
Προς το τέλος της συνάντησης, ο δισεκατομμυριούχος Νοτιοαφρικανός επιχειρηματίας Γιόχαν Ρούπερτ, που μετείχε στην αντιπροσωπεία του Ραμαφόσα, παρενέβη και τον στήριξε, λέγοντας ότι η εγκληματικότητα είναι πρόβλημα όλης της κοινωνίας και ότι πολλοί μαύροι δολοφονούνται επίσης. Σε μια αποστροφή που απευθυνόταν στον γεννημένο στη Νότια Αφρική Ίλον Μασκ, ο οποίος ήταν παρών στο Οβάλ Γραφείο, ο Ρούπερτ, πρόεδρος της ελβετικής εταιρείας ειδών πολυτελείας Richemont, είπε ότι κάθε αστυνομικό τμήμα στη Νότια Αφρική χρειάζεται το δορυφορικό σύστημα Starlink για να καταπολεμήσει το έγκλημα.
Ο Ρούπερτ, όπως και οι δύο γκόλφερ που συνόδευαν τον Ραμαφόσα, είναι Αφρικάνερ.
