Πιστούς κάθε ηλικίας προσεγλύει κάθε χρόνο η Ιερά Μονή του Αγίου Νικολάου στα Σπάτα, που εορτάζει αύριο Τρίτη 10 ΜΑίου. Ήδη από το Σαββατοκύριακο αρκετοί ξεκίνησαν το περπάτημα με προορισμό τη μαγευτική τοποθεσία σε υψόμετρο 400 μέτρων,στα σύνορα της ορεινής Αχαΐας με την Ηλεία, όπου για να φτάσουν περπατούν για πάνω από 10 με 12 ώρες.
Εκεί θα προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα του Αγίου Νικολάου. Στο χωριό, στα Σπάτα, στήνεται κάθε χρόνο αυτές τις μέρες, ένα θρησκευτικό πανηγύρι που κορυφώνεται ανήμερα της μεγάλης γιορτής.
Με αφορμή την εύρεση θαυματουργής εικόνας, που η παράδοση την τοποθετεί στα χρόνια της εικονομαχίας, χτίστηκε εκκλησάκι για τους προσκυνητές στις αρχές του 19ου αιώνα και αργότερα, το 1875, άλλο μεγαλύτερο στη θέση του. Σύμφωνα με την παράδοση Αχαιών και Ηλείων, οδοιπόροι κατευθύνονται προς το προσκύνημα του Αγίου την ημέρα της εορτής της παρόδου του λειψάνου.
Κατά την παράδοση και διάφορες ιστορικές πηγές το 1087 το ιερό λείψανο είχε μετακομιστεί από τα Μύρα της Λυκίας (σημερινή Τουρκία) στο Μπάρι της Ιταλίας όπου εναποτέθηκαν στις 20 Μαΐου. Η νοτιοδυτική Ελλάδα γιορτάζει το πέρασμα του λειψάνου στις 10 Μαΐου. Εορτάζει και την Κυριακή της Πεντηκοστής.
Η Μονή εορτάζει τρεις φορές το χρόνο. Στις 6 Δεκεμβρίου ημέρα μνήμης του αγίου. Την 10ην Μαΐου ιδιαίτερα και πιο πανηγυρικά, ημέρα μετακομιδής του ιερού Λειψάνου του Αγίου Νικολάου από τα Μύρα της Λυκίας προς το Μπάρι της Ιταλίας. Και κατά την εορτή της Αγίας Πεντηκοστής.
Τα μαρτυρούμενα θαύματα του Αγίου – σύμφωνα με την Ιερά Μητρόπολη Ηλείας – είναι πάμπολα γι’ αυτό και κατά τας πανηγύρεις του η Μονή κατακλύζεται από πλήθος προσκυνητών από την Ηλεία και την Αχαϊα κυρίως αλλά και από πολλά μέρη της Ελλάδος.
Η Ιερά Μονή βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 400 μέτρων σε μια μαγευτική τοποθεσία, ανάμεσα στις καταπράσινες κορυφές Αϊ-Λιά, Ρουπακιά και Γαριζά, στις χαμηλές πλαγιές της Μόβρης.
Το μοναστήρι ιδρύθηκε στα τέλη του 18 αιώνα. Σήμερα έχει μεταβληθεί σε μια μοναστική κοινότητα με πολλαπλή φιλανθρωπική δράση, όπου λειτουργεί και ορφανοτροφείο.
Η Μονή αποτελεί κέντρο λατρείας για Αχαιούς και Ηλείους.
