Στην 3η Συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής τοποθετήθηκε κατ’ άρθρον, ως εισηγήτρια εκ μέρους της πλειοψηφίας, η τ. Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Βουλευτής ΝΔ Αχαΐας, Χριστίνα Αλεξοπούλου, κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης, με τίτλο: «Αναμόρφωση του πλαισίου για την επαγγελματική κατάρτιση υπαλλήλων που χειρίζονται δημόσιες συμβάσεις, του πλαισίου για την προετοιμασία και την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων και την έννομη προστασία στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, του πλαισίου εθνικών υποδομών ποιότητας και του πλαισίου ίδρυσης, επέκτασης και εκσυγχρονισμού των μεταποιητικών δραστηριοτήτων στην Περιφέρεια Αττικής».
Η Χριστίνα Αλεξοπούλου, κατά την τοποθέτησή της επί του νομοσχεδίου, που κατέθεσε στη Βουλή ο Υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, ανέδειξε τη σημασία του για τον εκσυγχρονισμό του κράτους, την ενίσχυση της διαφάνειας, τη στήριξη της επιχειρηματικότητας και τη διευκόλυνση της υγιούς ανταγωνιστικότητας.
Ακολουθεί η ομιλία της Χριστίνας Αλεξοπούλου:
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι:
Κατά την προηγούμενη συνεδρίαση της Επιτροπής δεν διατυπώθηκε σοβαρός αντίλογος για το υπό ψήφιση νομοσχέδιο. Τούτο οφείλεται στο ότι απαντά, με πλήρη και νομοτεχνικά άρτιο τρόπο, σε υπαρκτές ανάγκες και κινείται προς την κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού και της ανάπτυξης της χώρας. Αφού εκφράσω την ικανοποίησή μου για το γεγονός, ότι, ορισμένες φορές, μπορούμε όλοι να συμφωνούμε στα αυτονόητα, αλλά και την προσδοκία εποικοδομητικής στάσης από όλες τις πτέρυγες και στην κατ’ άρθρο επεξεργασία, θα επιχειρήσω, κατά το δυνατόν, συνοπτικά να παρουσιάσω τις επιμέρους προτεινόμενες ρυθμίσεις.
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει 74 άρθρα και υποδιαιρείται σε 6 μέρη.
Στα δύο πρώτα άρθρα κάθε μέρους αναφέρονται ο σκοπός και το αντικείμενο των θεσπιζομένων ρυθμίσεων.
Τα μέρη Α και Β αφορούν στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων.
Το Α Μέρος είναι καινοτόμο, καθόσον θεσπίζει, για πρώτη φορά, το πλαίσιο της επαγγελματικής κατάρτισης και εξειδίκευσης των υπαλλήλων που εργάζονται στον εν λόγω τομέα. Στο άρθρο 3 προβλέπεται η υποχρέωση του Δημοσίου να εξασφαλίζει την απαιτούμενη επαγγελματική κατάρτιση και εξειδίκευση του υπόψη προσωπικού. Με το άρθρο 4 συνιστάται το Μητρώο Επαγγελματικών Δημοσίων Συμβάσεων και καθορίζονται οι προϋποθέσεις εγγραφής σε αυτό, που είναι α) η απαραίτητη πιστοποίηση, β) η καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας και γ) οι επαρκείς γνώσεις πληροφορικής. Το άρθρο 5 οργανώνει τις διαδικασίες πιστοποίησης σε δύο επίπεδα: στην πιστοποίηση γενικών γνώσεων και στην πιστοποίηση ειδικών γνώσεων και δεξιοτήτων. Προς τον σκοπό της διασφάλισης διαρκούς επιμόρφωσης, η πιστοποίηση έχει περιορισμένη χρονική διάρκεια 3 ετών. Μετά τη λήξη της διενεργείται επαναπιστοποίηση, η οποία επιτυγχάνεται, είτε μέσω επανεξέτασης, είτε μέσω παρακολούθησης ειδικού επιμορφωτικού προγράμματος. Στο άρθρο 6 προβλέπεται, ότι οι υπάλληλοι που εγγράφονται στο εν λόγω Μητρώο θα ασκούν, μόνο, καθήκοντα που σχετίζονται με τις δημόσιες συμβάσεις. Επιβάλλονται όμως, παράλληλα, σε αυτούς δύο σημαντικές υποχρεώσεις, που κατατείνουν στη διασφάλιση διαφάνειας κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους. Συγκεκριμένα, οι εγγεγραμμένοι υπάλληλοι α) θα υποβάλλουν δήλωση πόθεν έσχες και β) θα υποχρεούνται να γνωστοποιούν άμεσα κάθε περίπτωση σύγκρουσης καθηκόντων που θα ανακύπτει κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Εννοείται, ότι προκειμένου οι υπάλληλοι να αναλάβουν τις προαναφερόμενες υποχρεώσεις διαρκούς επιμόρφωσης, αλλά και της άσκησης κρίσιμων, πολύπλοκων και εξειδικευμένων καθηκόντων, απαιτούνται σημαντικά κίνητρα, τα οποία και πράγματι προβλέπονται στο άρθρο 7. Ειδικότερα, οι υπάλληλοι που θα εγγράφονται στο Μητρώο, α) θα λαμβάνουν πρόσθετη αποζημίωση, β) θα επιλέγονται κατά προτεραιότητα για τις θέσεις προϊσταμένων οργανικών μονάδων με αντικείμενο τις δημόσιες συμβάσεις, γ) θα αποσπώνται ή μετατάσσονται στις θέσεις αυτές και δ) θα έχουν αυξημένα περιθώρια τηλεεργασίας. Τέλος, με το άρθρο 8 συστήνεται Τμήμα Δημοσίων Συμβάσεων στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης.
Αντίθετα, με το Β Μέρος δεν αλλάζει το υφιστάμενο σύστημα ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων, αλλά, όπως αναφέρεται στο άρθρο 9, επιχειρούνται ορισμένες αναγκαίες σημειακές παρεμβάσεις προκειμένου να απαλειφθούν στρεβλώσεις, οι οποίες, όπως διαπιστώθηκε στην πράξη, εμποδίζουν την ανάπτυξη του ανταγωνισμού και την ταχύτητα της ολοκλήρωσης των διαγωνιστικών διαδικασιών. Με το άρθρο 11 δεν αλλάζει κάτι σημαντικό στο σύστημα των απ’ ευθείας αναθέσεων. Αντίθετα, για συμβάσεις πολύ μικρής αξίας – κάτω από 30.000 ευρώ, απλοποιείται η διαδικασία και καταργείται η υποχρέωση χρήσης του ΕΣΗΔΗΣ, η οποία, αν και δεν συντελούσε στη διαφάνεια, δημιουργούσε άσκοπο γραφειοκρατικό φόρτο στις υπηρεσίες. Το άρθρο 12 εκσυγχρονίζει τη διαδικασία προστασίας των ευαίσθητων πληροφοριών σχετικά με τις συμβάσεις που άπτονται της ασφάλειας και της άμυνας της χώρας, απλοποιούμενης, ταυτόχρονα, της σχετικής διαδικασίας, καθόσον προβλέπεται η χρήση διαβαθμισμένης βάσης δεδομένων, αντί του διαβαθμισμένου πληροφοριακού συστήματος, το οποίο, όμως, δεν είχε δημιουργηθεί. Το άρθρο 13 αίρει μία σημαντική στρέβλωση, προβλέποντας ότι εφεξής θα αναγνωρίζονται ως ισοδύναμα πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας που εκδίδονται σε χώρες όπως οι ΗΠΑ ή η Μεγάλη Βρετανία, η αποδοχή των οποίων μέχρι τώρα, παρά τις σχετικές διεθνείς συνθήκες, δημιουργούσε προβλήματα. Για την εξέταση των μέτρων αυτοκάθαρσης που λαμβάνουν οι συμμετέχοντες στους δημόσιους διαγωνισμούς, υφίσταται ειδική επιτροπή. Με το άρθρο 14, ενισχύεται η εξειδίκευση και συστήνονται δύο επιτροπές: η μία για τις προμήθειες και τις υπηρεσίες και η άλλη για τα έργα και τις μελέτες. Προβλέπεται, επίσης, ότι ορισμένοι λόγοι αποκλεισμού που ονομάζονται δυνητικοί δεν θα εφαρμόζονται για μικρές συμβάσεις μέχρι 30.000 ευρώ, στο πλαίσιο της σύναψης των οποίων έχουν αποδειχθεί περιττοί. Το άρθρο 15 είναι ιδιαίτερα σημαντικό, διότι καταργεί την υποχρέωση να υποβάλλονται δικαιολογητικά, συχνότατα τα ίδια, για όλα τα στάδια κάθε διαγωνισμού. Πλέον, για το πρώτο στάδιο θα αρκεί η υποβολή υπεύθυνης δήλωσης (ΕΕΕΣ) και τα δικαιολογητικά θα υποβάλλονται μόνο για το στάδιο της κατακύρωσης. Αίρεται, έτσι, περιττός γραφειοκρατικός φόρτος, προς όφελος και των επιχειρήσεων, ιδίως των μικρομεσαίων, αλλά και των υπαλλήλων της αναθέτουσας αρχής. Τα άρθρα 16 και 17 αφορούν σε λεπτομέρειες που σχετίζονται με τον τρόπο υποβολής των προσφορών για τις προμήθειες και υπηρεσίες και με το περιεχόμενο της κατακυρωτικής απόφασης. Το άρθρο 18 επιφέρει σημαντική βελτίωση από την άποψη της διαφάνειας, διότι θεσπίζει την υποχρέωση ανάρτησης στην ΔΙΑΥΓΕΙΑ του συνόλου της διακήρυξης και όχι, μόνο, περίληψής της, όπως ίσχυε μέχρι τώρα. Στο άρθρο 19 κατόπιν δίκαιης απαίτησης όλων των επιχειρήσεων του κλάδου, ορίζεται, ότι οι μικρές ποινικές ρήτρες που συνηθέστατα επιβάλλονται κατά την εκτέλεση των συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών, ακόμα και για ασήμαντες καθυστερήσεις δεν θα λαμβάνονται υπόψη στις επόμενες διαδικασίες ανάθεσης. Τα άρθρα 20, 21 22και 32 αφορούν στην ΕΑΔΗΣΥ. Συντέμνονται στο μισό (από 20 σε 10 ημέρες) οι προθεσμίες για την έκδοση γνωμοδοτήσεων (άρθρο 20), αυξάνεται, όμως, σημαντικά, το δυναμικό της, αφού προστίθενται δύο επιπλέον Κλιμάκια (άρθρο 21) και γίνονται, νομοτεχνικού χαρακτήρα, βελτιώσεις στον τρόπο διοίκησής της και στον οργανισμό της (άρθρα 22 και 32 αντίστοιχα). Τα άρθρα 23, 26 και 27, θεσπίζουν ρυθμίσεις για την αποφυγή καθυστέρησης των διαγωνισμών λόγω άσκησης παρελκυστικών και αβάσιμων προδικαστικών προσφυγών. Συγκεκριμένα, α) συντέμνεται η προθεσμία άσκησης προδικαστικής προσφυγής κατά διακήρυξης από 25 σε 15 ημέρες, έτσι ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο άσκησης προσφυγών λίγο πριν ή ακόμα και μετά τη διενέργεια του διαγωνισμού (άρθρο 23) και, ιδίως β) δίνεται το δικαίωμα στην ΕΑΔΗΣΥ να επιτρέψει τη σύναψη της σύμβασης παρά την άσκηση προδικαστικής προσφυγής, σε περίπτωση που αυτή είναι προδήλως απαράδεκτη ή αβάσιμη (άρθρα 26 και 27). Παράλληλα, λαμβάνονται μέτρα υπέρ των προσφευγόντων και ειδικότερα α) όταν το ΕΣΗΔΗΣ δεν λειτουργεί για τεχνικούς λόγους διασφαλίζεται πληρέστερα η δυνατότητα άσκησης προδικαστικής προσφυγής, η οποία πάντως, πλην εξαιρετικών περιπτώσεων, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις 25 σελίδες, (άρθρο 24), β) αποσαφηνίζεται η διαδικασία επιστροφής του παραβόλου σε περίπτωση αποδοχής της προσφυγής (άρθρο 25), γ) δίνεται η δυνατότητα διόρθωσης των αποφάσεων (άρθρο 28) και δ) αναστέλλονται οι προθεσμίες από 5 μέχρι 20 Αυγούστου (άρθρο 29). Τέλος, με το άρθρο 30εξορθολογίζεται το ποσό του παραβόλου που απαιτείται για την προσφυγή στα Διοικητικά Δικαστήρια, το οποίο, μέχρι σήμερα, ήταν ελάχιστο σε σχέση με αυτό που απαιτείται για την προσφυγή στην ΕΑΔΗΣΥ. Πλέον το παράβολο αυτό αυξάνεται εντός των ορίων που έχουν κριθεί συνταγματικά από πληθώρα αποφάσεων του ΣτΕ, έτσι ώστε να αποθαρρυνθεί η άσκηση αβάσιμων αιτήσεων ακυρώσεως, που καθυστερούν σημαντικά τη διαδικασία.
Το Μέρος Γ αποτελεί, επίσης, τομή στο υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο και είναι, ίσως, το σημαντικότερο τμήμα του νομοσχεδίου. Αφορά στην ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών και στοχεύει στην αναβάθμιση της διεθνούς σημασίας και αξιοπιστίας του σήματος madeinGreece. Στα άρθρα 35, 36 και 37 αναφέρονται ο σκοπός και το αντικείμενο των ρυθμίσεων και δίνονται οι απαραίτητοι ορισμοί. Με τα τρία επόμενα άρθρα 38, 39 και 40, θεσπίζονται α) το Σύστημα Υποδομών Ποιότητας της χώρας, β) η Εθνική Πολιτική Ποιότητας, καθώς και γ) ο τρόπος διακυβέρνησης των σχετικών Υποδομών Ποιότητας. Ως επιστέγασμα, με το άρθρο 41, συστήνεται η Κυβερνητική Επιτροπή Ποιότητας, δηλαδή το συλλογικό όργανο, που θα διαμορφώνει και θα παρακολουθεί την σχετική Εθνική Πολιτική. Το άρθρο 42 καλύπτει ένα μεγάλο κενό, προάγοντας την κυβερνητική πολιτική ψηφιοποίησης και εκσυγχρονισμού, καθόσον προβλέπει τη σύσταση Εθνικού Ψηφιακού Μητρώου Πιστοποιήσεων & Ελέγχων. Τα άρθρα 43 έως και 47, αφορούν στον Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης – στον ΕΛΟΤ, ο οποίος από νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου μετατρέπεται σε Ανώνυμη Εταιρία εποπτευόμενη από τον Υπουργό Ανάπτυξης. Τα άρθρα 48 και 49 αφορούν στο Ελληνικό Ινστιτούτο Μετρολογίας και προβλέπουν τη σύσταση Εθνικού Συμβουλίου Μετρολογίας με σημαντικές γνωμοδοτικές αρμοδιότητες. Τέλος με τα άρθρα 52 έως και 56, μετατρέπεται σε εποπτευόμενη ΑΕ και το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης – το ΕΣΥΔ. Σημειωτέον, ότι στις προαναφερόμενες διατάξεις περιλαμβάνονται προβλέψεις για ενίσχυση του προσωπικού των ανωτέρω φορέων, εννοείται με συνθήκες απόλυτης διαφάνειας – μέσω ΑΣΕΠ.
Το Μέρος Δ απαντά στην ανάγκη εκσυγχρονισμού του νομοθετικού πλαισίου για τη λειτουργία των μεταποιητικών επιχειρήσεων της Αττικής, το οποίο, παρά τις εξελίξεις έμεινε, ουσιαστικά, το ίδιο κατά την τελευταία εικοσαετία. Στο άρθρο 59 περιλαμβάνονται ρυθμίσεις για την περιβαλλοντική αναβάθμιση των εγκατεστημένων μεταποιητικών δραστηριοτήτων της Αττικής, ιδίως, μέσω της υποχρεωτικής εφαρμογής συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης και της θέσπισης του Δελτίου Βιομηχανικής Κίνησης, που θα περιλαμβάνει στοιχεία για τις εκπομπές και για όλες τις, τυχόν, περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Με το άρθρο 60 αποσαφηνίζεται το πλαίσιο εκσυγχρονισμού των εν λόγω μεταποιητικών εγκαταστάσεων με την κατάργηση της έννοιας της όχλησης και την αντικατάσταση του κριτηρίου της εγκατεστημένης ισχύος από το κριτήριο της περιβαλλοντικής κατάταξης. Ομοίως, και το άρθρο 61 αποσαφηνίζει το πλαίσιο ίδρυσης νέων μεταποιητικών δραστηριοτήτων, διευκολύνοντας τη δημιουργία καινούργιων μονάδων σε κρίσιμους τομείς, όπως η αγροτοβιομηχανική παραγωγή στη γεωργική γη της Αττικής και η διαχείριση των αποβλήτων.
Με τις διατάξεις του Ε Μέρους ενισχύεται η προστασία των καταναλωτών με αναπηρία και ενσωματώνεται πλήρως η σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία. Συγκεκριμένα, το άρθρο 67 απαγορεύει ρητά την επίκληση της προσβασιμότητας ως λόγου απαγόρευσης της διάθεσης προϊόντων και υπηρεσιών στην αγορά, το άρθρο 68 θεσπίζει δικαίωμα άσκησης συλλογικής αγωγής προς όφελος των καταναλωτών με αναπηρία και το άρθρο 69 προβλέπει κυρώσεις λόγω μη συμμόρφωσης στις διατάξεις για την προστασία τους.
-Τέλος, στο ΣΤ Μέρος περιλαμβάνονται ειδικές ρυθμίσεις επείγοντος χαρακτήρα, με σημαντικότερη αυτή του άρθρου 70, το οποίο προβλέπει τη σύσταση και τήρηση Μητρώου Απογραφής Ανελκυστήρων.
Κατά τα λοιπά αναφέρομαι στην εμπεριστατωμένη τοποθέτηση του κου Υπουργού κατά την προηγούμενη συνεδρίαση της Επιτροπής και παρακαλώ κα Πρόεδρε να δικαιολογήσετε την υπέρβαση του χρόνου, η οποία οφείλεται στην έκταση του υπό ψήφιση νομοσχεδίου.
