Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb ανακάλυψε ένα άγνωστο ως τώρα ατμοσφαιρικπό ρεύμα που τυλίγει τον Δία με ταχύτητα 515 χιλιομέτρων ανά ώρα, δύο φορές η ταχύτητα των ανέμων σε έναν κυκλώνα κατηγορίας 5 στη Γη.
Τα ευρήματα δίνουν νέα στοιχεία για την αλληλεπίδραση των επιμέρους στρωμάτων της ταραχώδους ατμόσφαιρας του Δία, αναφέρουν οι ερευνητές που ανακάλυψαν τον αεροχείμαρρο.
Τα ευρήματα «μάς προκάλεσαν μεγάλη έκπληξη» δηλώνει σε ανακοίνωση της NASA ο Ρικάρντο Χουέσο του Πανεπιστημίου της Χώρας των Βάσκων στην Ισπανία, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature Astronomy.
Χάρη στο James Webb, επισημαίνει, «αυτό που βλέπαμε μέχρι τώρα ως θολή αχλύ στην ατμόσφαιρα του Δία διακρίνεται τώρα ξεκάθαρα».
Οι ερευνητές εξέτασαν εικόνες που συνέλεξε το James Webb το 2022, με επιμέρους λήψεεις κάθε δέκα ώρες, όσο διαρκεί μια μέρα στον Δία. Για τις παρατηρήσεις χρησιμοποιήθηκαν τέσσερα διαφορετικά χρωματικά φίλτρα, καθένα από τα οποία αποκαλύπτει λεπτομέρειες σε διαφορετικό υψόμετρο.
Οι ερευνητές υπολόγισαν την ταχύτητα παρακολουθώντας την κίνηση φωτεινών και σκούρων περιοχών του αεροχειμάρρου [NASA, ESA, CSA, STScI, R. Hueso (University of the Basque Country), I. de Pater (University of California, Berkeley), T. Fouchet (Observatory of Paris), L. Fletcher (University of Leicester), M. Wong (University of California, Berkeley), J. DePasquale (STScI)]
Η ανάλυση αποκάλυψε έναν σχηματισμό ακριβώς πάνω από τον ισημερινό ο οποίος εμφανίζεται να κινείται με διαφορετική ταχύτητα από άλλους, γνωστούς αεροχειμάρρους σε διαφορετικά στρώματα της ατμόσφαιρας.
Άλλα τηλεσκόπια που βλέπουν στο υπέρυθρο, το ορατό και το υπεριώδες τμήμα του φάσματος βλέπουν μόνο τα βαθύτερα στρώματα της ατμόσφαιρα όπου σχηματίζονται σύννεφα αμμωνίας.
Η νέα μελέτη βασίστηκε σε παρατηρήσεις του James Webb στο εγγύς υπέρυθρο, το οποίο αποκαλύπτει τα στρώματα της ατμόσφαιρας σε μεγαλύτερο ύψος, περίπου 25-50 χιλιόμετρα πάνω από το στρώμα των νεφών.
Αυτό είναι το υψόμετρο στο οποίο πνέει ο νέος αεροχείμμαρος. Για να υπολογίσουν την ταχύτητά του, οι ερευνητές παρακολούθησαν την κίνησή του σε σχέση με υποκείμενα στρώματα, των οποίων η ταχύτητα είχε μετρηθεί με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.
Οι ερευνητές ελπίζουν να συλλέξουν νέες παρατηρήσεις στο μέλλον για να εξετάσουν αν ο αεροχείμαρρος αλλάζει στην πορεία του χρόνου.
Η ταχύτητα των 515 χιλιομέτρων την ώρα είναι βέβαια μεγάλη, δεν καταρρίπτει όμως το ρεκόρ: οι άνεμοι του Ποσειδώνα εκτιμάται ότι πνέουν με ταχύτητες που υπερβαίνουν τα 2.500 χιλιόμετρα την ώρα.
