Θέμα-ταμπού παραμένει μέχρι τις μέρες μας η ακράτεια ούρων, παρότι ταλαιπωρεί ποσοστό έως και 20% των ενηλίκων στην Ευρώπη. Όπως αποκαλύπτει νέα έρευνα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ουρολογίας, η πλειονότητα των ασθενών δεν ζητούν ποτέ ιατρική βοήθεια, ενώ πολλοί δεν μιλούν γι' αυτήν, ούτε στα πιο προσφιλή τους πρόσωπα.
Στην έρευνα, που διεξήχθη με αφορμή την εφετινή Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Ουρολογίας (20-24 Σεπτεμβρίου 2021), συμμετείχαν 3.029 άνδρες και γυναίκες, ηλικίας 18 ετών και άνω, από τη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ολλανδία.
Οι εθελοντές συμπλήρωσαν ανώνυμα ειδικά ερωτηματολόγια, απαντώντας μεταξύ άλλων σε ερωτήματα για το αν είχαν ακράτεια ούρων, τι πίστευαν γι' αυτήν και αν είχαν ζητήσει ιατρική βοήθεια για να την αντιμετωπίσουν.
Οι απαντήσεις τους έδειξαν ότι, αναλόγως με τη χώρα, το 10-20% έπασχαν από ακράτεια ούρων. Ωστόσο το ποσοστό αυτό δεν ήταν το ίδιο σε όλες τις ηλικίες, ούτε μεταξύ των δύο φύλων. Επιπλέον, η ακράτεια δεν ταλαιπωρούσε μόνο τους ηλικιωμένους, όπως λανθασμένα πίστευε σημαντικό ποσοστό των συμμετεχόντων.
Στη Γαλλία, λ.χ., το 48% των συμμετεχόντων είπαν ότι παρουσιάζουν ακράτεια ούρων. Το ποσοστό, όμως, των πασχόντων στους άνδρες ήταν 36% και στις γυναίκες 54%.
Στη Βρετανία, περιστασιακή ακράτεια ούρων ανέφερε το 27% των εθελοντών ηλικίας 18-24 ετών. Και αυτό μολονότι το σχεδόν 50% των Βρετανών της ίδιας ηλικιακής ομάδας είπαν ότι η ακράτεια ούρων είναι πρόβλημα των ηλικιωμένων και τα 28% δεν ήξεραν πότε η διαφυγή ούρων σημαίνει ακράτεια.
Ανεξαρτήτως του τι γνωρίζουν και τι αγνοούν, όμως, περισσότεροι από επτά στους δέκα πάσχοντες σε όλες τις χώρες δήλωσαν ότι ουδέποτε έχουν ζητήσει ιατρική βοήθεια γι' αυτήν. Γιατί; Το σχεδόν 35% είπαν επειδή πιστεύουν πως θα περάσει μόνη της και το 27% επειδή ντρέπονται.
Οι γυναίκες ως φαίνεται ντρέπονται περισσότερο να μιλήσουν για την ακράτειά τους. Στην Ολλανδία, π.χ., από τις γυναίκες ηλικίας 55 ετών και άνω με ακράτεια ούρων, το 44% είπαν ότι δεν μιλούν ποτέ γι' αυτήν. Το ποσοστό αυτό είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη.
Συνολικά, σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και στα δύο φύλα, το σχεδόν 30% των πασχόντων από ακράτεια ούρων είπαν ότι ντρέπονται να μιλήσουν γι' αυτήν.
«Η ακράτεια ούρων είναι η αθέλητη διαφυγή ούρων, την οποία δεν μπορεί να ανακόψει ο πάσχων. Σε περισσότερο από το 60% των περιπτώσεων είναι μία ιάσιμη κατάσταση, αλλά δυστυχώς σημαντικό ποσοστό πασχόντων πιστεύουν λανθασμένα πως είναι κάτι με το οποίο πρέπει να μάθουν να ζουν», λέει ο χειρουργός-ουρολόγος Δρ. Ηρακλής Πούλιας, τ. πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας. «Αυτό όμως δεν ισχύει, διότι υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές προσεγγίσεις, ανάλογα φυσικά με τον τύπο και την αιτία της ακράτειας. Διαφορετική προσέγγιση, π.χ. χρειάζεται η ακράτεια από προσπάθεια και διαφορετική η ακράτεια λόγω υπερδραστήριας κύστης».
Όπως έδειξε και η νέα έρευνα, σχεδόν ο ένας στους τέσσερις πάσχοντες θεωρούσαν την ακράτειά τους αναπόφευκτη ή δεν γνώριζαν ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί. Το μεγαλύτερο ποσοστό άγνοιας για τις θεραπείες παρατηρήθηκε στη Βρετανία (47%) και το μικρότερο στη Γαλλία (32%). Μεταξύ ασθενών και μη, σχεδόν οι μισοί ερωτηθέντες είπαν ότι δεν γνωρίζουν πως υπάρχουν θεραπείες.
«Η διαφυγή ούρων σημαίνει ακράτεια όταν συμβαίνει τακτικά και όχι επειδή συνέβη μια-δυο φορές», εξηγεί ο κ. Πούλιας. «Ο κίνδυνος εκδήλωσης της ακράτειας αυξάνεται με την ηλικία, αλλά και νεότεροι άνθρωποι μπορεί να την αναπτύξουν. Όταν συμβαίνει συχνά ή επηρεάζει την ποιότητα της ζωής, είναι σημαντικό να ζητά ο ασθενής ιατρική συμβουλή. Αναλόγως με την περίπτωση, υπάρχουν πολλά που μπορούμε να προτείνουμε στους ασθενείς μας, από ασκήσεις του πυελικού εδάφους και αλλαγές στον τρόπο ζωής έως συμπεριφορική θεραπεία, ειδικά φάρμακα ή ακόμα και χειρουργικές επεμβάσεις».
Μία θεραπεία για όλους τους ασθενείς δεν υπάρχει, ακριβώς όπως δεν υπάρχει μία αιτία για την ακράτεια ή ένας τύπος. Αν και είναι συχνότερη με την ηλικία, δεν πρέπει να θεωρείται αναπόφευκτη συνέπεια του γήρατος. Μπορεί να έχει συγκεκριμένες ιατρικές αιτίες, όπως ορμονικές ανεπάρκειας, αδυναμία των μυών του πυελικού εδάφους ή κάποια νευρολογική πάθηση. Μπορεί ακόμα να οφείλεται σε παθήσεις ή σε εγχείρηση του προστάτη (π.χ. καλοήθης υπερτροφία, προστατεκτομή), σε ουρολοιμώξεις, σε εγχειρήσεις στην πύελο, στην εμμηνόπαυση, στη γέννηση παιδιών με φυσικό τοκετό κ.λπ.
Ακόμα και ορισμένα τρόφιμα και ροφήματα μπορεί να προκαλέσουν παροδική ακράτεια ούρων, όπως συμβαίνει σε περίπτωση υπερκατανάλωσης καφεΐνης ή αλκοόλ.
Όσον αφορά τους τύπους της, μπορεί να είναι ακράτεια από προσπάθεια (πιέζεται η ουροδόχος κύστη), επιτακτική ακράτεια (έντονη, μη ελεγχόμενη ανάγκη για ούρηση), ακράτεια από υπερπλήρωση (υπάρχει συνεχής, σταγονοειδής απώλεια ούρων λόγω «υπερχείλισης» της κύστης), λειτουργική ακράτεια (υπάρχει κάποιο πρόβλημα υγείας που εμποδίζει το άτομο να καθίσει εγκαίρως στην τουαλέτα) ή μικτή (συνδυασμός πολλών άλλων τύπων).
«Η ακράτεια ούρων είναι συχνή, ενοχλητική, αλλά σε πάρα πολλές περιπτώσεις αντιμετωπίσιμη. Είναι κρίμα να ταλαιπωρείται κάποιος επειδή δεν γνωρίζει ότι υπάρχουν θεραπείες ή επειδή ντρέπεται να μιλήσει ανοιχτά για το πρόβλημά του», τονίζει ο κ. Πούλιας. «Αν έχετε ακράτεια και σας δημιουργεί προβλήματα στην καθημερινότητά σας, συμβουλευθείτε έναν γιατρό. Μπορεί να σας βοηθήσει να βρείτε λύση στο πρόβλημά σας».
