Απαραίτητη προϋπόθεση για τη δυναμική επιστροφή στην κανονικότητα αποτελεί η χρήση μάσκας, με τους επιστήμονες να υπογραμμίζουν ότι πρόκειται για έναν «αναγκαίο συμβιβασμό» έως ότου υψωθεί το τείχος ανοσίας. Προσθέτουν, εντούτοις, ότι τα μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων επεξεργάζονται επισταμένως τα επόμενα βήματα προς την… ελευθερία, δεδομένου ότι το εμβολιαστικό πρόγραμμα συνεχίζεται με σταθερούς ρυθμούς.
«Πιστεύω ότι θα πρέπει να είναι ένα από τα τελευταία μέτρα που θα καταργήσουμε, καθώς δεν προκαλεί μεγάλο πρόβλημα στην καθημερινότητά μας», σημειώνει στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Μικροβιολογίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Αλκιβιάδης Βατόπουλος, προσθέτοντας ότι «όσο η επιδημία συνεχίζεται, οι πολίτες οφείλουν να συμβιβαστούν με την αναγκαιότητα του testing, της χρήσης μάσκας και των εμβολίων. Συνεπώς έχουμε δρόμο ακόμη μπροστά μας».
Τόσο ο ίδιος, όσο και οι συνάδελφοί του εντός και εκτός της χώρας, εκτιμούν ότι για να δημιουργηθούν συνθήκες «ανοσίας της αγέλης», τα ποσοστά ανοσίας του πληθυσμού (είτε μέσω φυσικής μόλυνσης είτε μέσω εμβολιασμού) θα πρέπει να φτάσουν τουλάχιστον στο 70%. «Εάν αγγίξουμε αυτά τα επίπεδα και υπό την προϋπόθεση ότι η κυκλοφορία του ιού θα έχει πέσει σημαντικά, τότε θα μπορέσουμε να κάνουμε το επόμενο βήμα», εξηγεί ο ίδιος και παραδέχεται ότι έως και σήμερα «υπάρχει μεγάλο ποσοστό αβεβαιότητας»: «Η γνώση εξελίσσεται μαζί με την επιδημία. Για παράδειγμα, οι Ολλανδοί διεξάγουν πειράματα – όπως η πρόσφατη συναυλία όπου συμμετείχαν 5.000 άτομα – αναζητώντας ένα πλαίσιο ασφαλείας εν μέσω πανδημίας».
Η απομόνωση
Εντούτοις, όπως η περίοδος της απομόνωσης αποτελεί πλέον παρελθόν, έτσι και στο μέλλον θα επιχειρηθεί και η… απελευθέρωση από τις μάσκες, με την επιστημονική κοινότητα να εργάζεται σε ένα πλαίσιο κανόνων παράλληλα με την εξέλιξη των εμβολιαστικών προγραμμάτων. Πρόσφατα το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) εξέδωσε νέες οδηγίες περί χαλάρωσης των μέτρων για τους πλήρως εμβολιασμένους πολίτες, ανοίγοντας έτσι ένα παράθυρο προς το μέλλον όσο πλησιάζουμε στη μετά Covid εποχή. Ειδικότερα, σύμφωνα με τις συστάσεις των ειδικών, όταν τα πλήρως εμβολιασμένα άτομα συναντούν άλλα πλήρως εμβολιασμένα άτομα, τα μέτρα όπως η φυσική απόσταση και η χρήση μάσκας μπορούν να χαλαρώσουν, ακόμη και για τους ηλικιωμένους.
Προς το παρόν, πάντως, το ECDC συνιστά τη διατήρηση των μέτρων κατά τη διάρκεια συναντήσεων μεταξύ εμβολιασμένων και μη εμβολιασμένων ατόμων, ιδίως εάν κάποιοι από αυτούς είναι ηλικιωμένοι ή άτομα που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή νόσηση, ή όπου υπάρχει υψηλή κυκλοφορία παραλλαγών που προκαλούν ανησυχία.
Αλλωστε, ένα από τα αναπάντητα ακόμη ερωτήματα είναι κατά πόσον ο εμβολιασμός προστατεύει από την ασυμπτωματική λοίμωξη. Και αυτό διότι είναι πιθανό ο εμβολιασμένος να προστατεύεται από την εμφάνιση συμπτωμάτων αλλά να μπορεί να μεταδώσει τον SARS-CoV-2 σε άλλους. Με το δεδομένο αυτό και συνυπολογίζοντας κανείς την πιθανότητα ενός τέταρτου κύματος το φθινόπωρο ή τον χειμώνα, η αναγκαιότητα της χρήσης μάσκας είναι πιθανόν να επιστρέψει ως μείζον θέμα. Μάλιστα, οι ειδικοί «δείχνουν» κλειστούς, πολυσύχναστους χώρους (όπως τα μέσα μεταφοράς, τα σουπερμάρκετ και τα πολυκαταστήματα) ως σημεία όπου θα πρέπει να τηρούνται πιστά τα μέτρα ατομικής προστασίας τουλάχιστον έως τα τέλη του 2021. Αντίστοιχες συστάσεις όμως πιθανόν να υπάρξουν και για εξωτερικούς χώρους με υψηλό συγχρωτισμό, όπως οι συναυλίες, δεδομένου ότι ανάμεσα στο πλήθος θα υπάρχουν και ανεμβολίαστοι πολίτες.
Στις ΗΠΑ
Αξίζει να σημειωθεί ότι η συζήτηση για την άρση της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας σε εσωτερικούς χώρους έχει αναζωπυρωθεί έπειτα από σχετική εισήγηση στις ΗΠΑ από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. «Οποιος είναι πλήρως εμβολιασμένος μπορεί να συμμετάσχει σε εσωτερικές και εξωτερικές δραστηριότητες, μεγάλες ή μικρές, χωρίς να φοράει μάσκα ή να έχει φυσική απόσταση. Εάν έχετε εμβολιαστεί πλήρως, μπορείτε να αρχίσετε να κάνετε τα πράγματα που σταματήσατε να κάνετε λόγω της πανδημίας», επισημαίνουν οι ειδικοί του Κέντρου, με εξαίρεση κλειστούς χώρους, όπως τα αεροπλάνα και γενικότερα τα μέσα μεταφοράς, αλλά και τα νοσοκομεία και τα ιατρεία. Παρ’ όλα αυτά, αρκετοί ειδικοί στις ΗΠΑ έχουν εκφράσει τις ενστάσεις τους, υποστηρίζοντας ότι ένα επόμενο κύμα μπορεί να αποφευχθεί μόνον όταν τα ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης αγγίξουν το 80%-85%.
Εν τω μεταξύ, αισιοδοξία προκαλούν δύο νέες μελέτες που δείχνουν ότι η ανοσία φαίνεται να διαρκεί πάνω από ένα έτος για πολίτες που έχουν μολυνθεί από τον SARS-CoV-2, ακόμη κι αν ανέπτυξαν ήπια συμπτώματα. Μάλιστα, με μακράς διάρκειας ανοσία προστατεύονται και όσοι ανέρρωσαν και παρ’ όλα αυτά δεν ξέχασαν να υποβληθούν σε μία δόση εμβολίου έναντι της λοίμωξης Covid-19.
