Η διαμόρφωση των προτεραιοτήτων και των δομών του ΕΣΠΑ έχει εξέχουσα σημασία για την οικονομία μας. Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε φάση αλλαγής του μοντέλου ανάπτυξης και οι πόροι του ΕΣΠΑ μπορούν να διευκολύνουν σε σημαντικό βαθμό τη μεταφορά πόρων από το παλιό μοντέλο ανάπτυξης που στηριζόταν στην κατανάλωση στο νέο που στηρίζεται στην παραγωγή και τις επενδύσεις.
Στη διαδικασία αυτή πρέπει κατ' αρχήν να ληφθούν υπόψη δύο νέα δεδομένα:
Αν και το ΕΣΠΑ αποτελεί δημόσιους πόρους, πρέπει να γίνει κατανοητό πως η νέα ανάπτυξη στη χώρα θα προκύψει από τον ιδιωτικό τομέα. Γι' αυτό και η διαμόρφωση του ΕΣΠΑ πρέπει να γίνει με τέτοιον τρόπο ώστε να οδηγεί σε πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα από τον ιδιωτικό τομέα.
Με δεδομένο πως το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας σήμερα είναι η ανεργία και πως τη μεγαλύτερη πηγή απασχόλησης αποτελούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ΜμΕ. είναι δεδομένο ότι πρέπει να ενισχυθούν ιδιαίτερα σε σχέση με τα διαρθρωτικά μειονεκτήματα τα οποία έχουν , π.χ. τις δυσκολίες πρόσβασης στην χρηματοδότηση.
Όσον αφορά στην εφαρμογή αναπτυξιακών πολιτικών σε Περιφερειακό Τοπικό Επίπεδο είναι εφικτό και απόλυτα ρεαλιστικό να εφαρμοστούν δράσεις όπως μη εξαντλητικά αναφέρονται ενδεικτικά:
-Δημιουργία συμμετοχικού Περιφερειακού Fund με πόρους του ΕΣΠΑ και ιδιωτικών κεφαλαίων για την χρηματοδότηση καινοτόμων, εξωστρεφών νεοφυών και άλλων ΜμΕ επιχειρήσεων.
- Ανάπτυξη σε Περιφερειακό Επίπεδο έργων ΣΔΙΤ τα οποία βεβαίως είναι και επιλέξιμα για χρηματοδότηση μέσω του Επενδυτικού Σχεδίου για την Ευρώπη (Σχέδιο Juncker)
- Διεκδίκηση της διαχείρισης και υλοποίησης του τμήματος των Εθνικών Τομεακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ που αφορούν την ανάπτυξη της Περιφέρειας με ότι αυτό συνεπάγεται για την μεγιστοποίηση του οφέλους προς της τοπικές κοινωνίες.
Βέβαια αυτές και άλλες πολλές ακόμα προτάσεις για να έχουν την προσδοκώμενη αποδοτικότητα προϋποθέτουν την αλλαγή νοοτροπίας τόσο των τοπικών κοινωνιών όσο και των τοπικών δομών άσκησης εξουσίας. Κοινωνίες και τοπικοί άρχοντες πρέπει να αναλάβουν ρόλους ευθύνης. Να λειτουργούν ουσιαστικά τα τοπικά και περιφερειακά συμβούλια με ευρεία συναίνεση για την υποβολή συγκεκριμένων αναπτυξιακών προτάσεων. Να καθιερωθούν αντικειμενικοί δείκτες αξιολόγησης, αποτελεσματικότητας και ελέγχου της υλοποίησης των περιφερειακών προγραμμάτων όπως π.χ. η προστιθέμενη αξία της κάθε δράσης. Χωρίς τέτοιες προϋποθέσεις η ανάληψη μεγαλυτέρου και ουσιαστικότερου ρόλου των Περιφερειών στην διαχείριση των κοινοτικών πόρων δεν θα μπορέσει να αποφύγει τις αγκυλώσεις, την συντεχνιακή και την ψηφοθηρική νοοτροπία του κεντρικού κράτους που οδηγεί στην σπατάλη και αναποτελεσματική χρήση των πόρων.
Οι τοπικές κοινωνίες διαθέτουν πλέον δομές και εργαλεία όπως επιμελητήρια, συλλογικούς φορείς, Πανεπιστήμια, επαγγελματικές ενώσεις οργανώσεις ενεργών πολιτών, επιστημονικούς φορείς που διαθέτουν γνώση και εμπειρία. Χρειάζεται μια εμπνευσμένη καθοδήγηση με όραμα και όχι χειραγώγηση για να συνθέσουν μια κοινή συνισταμένη με στόχο την πολυπόθητη σταθερή και διαρκή ανάπτυξη στην στηριζόμενη στα πλεονεκτήματα και ευκαιρίες που προσφέρει η κάθε Περιφέρεια.
