"Τα πουλιά με το μαύρο κολάρο" του Κώστα Λογαρά

Κριτική Τούλα Ηλιάδου-Μανιάκη Καθηγήτρια γαλλικών, Αρχαιολόγος, Θεατρολόγος

 

Μόλις εμφανίστηκε το νέο βιβλίο του γνωστότατου φιλολόγου και περισσότερο φιλοπατρινού λογοτέχνη. Συνάρπασε το κοινό της Πάτρας στις 8 Δεκεμβρίου στο King George Hall. Ασφυκτικά γεμάτη η κομψή αίθουσα.

Διαβάστηκαν αποσπάσματα με θεατρική απόδοση από την Ελένη Αθανασίου και τον Πέτρο Χατζή, μέλη του θεατρικού εργαστηρίου του καταστήματος κράτησης Πάτρας. Η Κρίστυ Κουνινιώτη, πολιτιστική συντάκτρια-μεταφράστρια, προηγήθηκε με μεστή εισήγηση για το story. Μουσική ακορντεόν από το Γιώργο Δίπλα και αρμονικές, μελαγχολικές μελωδίες, τονισμένες από την Ιωάννα Γκέλη, συνόδευαν.
Ξαφνιάστηκα: το βιβλίο "Τα πουλιά με το μαύρο κολάρο" εξιστορεί λιτά, με αμεσότητα, ένα ζωντανό, πραγματικό γεγονός: ένα φονικό του πατρινού τύπου Μαρίνου Τριάντη. Είχε δολοφονήσει, σαν επιβήτορας, ένα δεκαεξάχρονο αγόρι. Εσάπισε στη φυλακή 30 χρόνια, από το 1981 ως το 2011.
Το έργο διαβαίνει, από την παλαιότερη Πάτρα στην αλλιώτικη, τωρινή, στο διάβα της τριακονταετίας.

Αρχικά, η ελικοειδής σκέψη του δολοφόνου, η ψυχική του καταιγίδα, το διάβα του στους σκοτεινούς δρόμους, ερμαϊλα βραδιάτικα στις συνοικίες, τα λίγα κέντρα με τους εύπορους θαμώνες, το λούφασμα στα Προσφυγικά. Μετά τη φυλακή έρχεται το 2011. Σιωπηλά έχουν αλλάξει οι εποχές. Άνεργοι, κλειστά μαγαζιά και απέναντι μπαρ, κέντρα ολόφωτα, μερικοί δρόμοι κατάμεστοι ολημερίς και πλάι έργα μεγαλόπνοα.
Ο αποφυλακισμένος σε ένα χώρο αλλιώτικο, τυπικό και πρωτόγνωρο.

Θυμήθηκα στις ξεναγήσεις μου σε αρχαία, καινούρια και νεώτερα, τη σιωπή μου στην πληθώρα των θλιμμένων ανέργων που επιβιώνουν από τα λαϊκά συσσίτια. "Όποιος στη ζωή έφυγε από το μηδέν για να φτάσει στο τίποτα, δεν έχει να πει ευχαριστώ σε κανέναν", γράφει ο P. Dac και ο Ch. Nodier.

"Πάμε μακριά όταν δεν ξέρουμε πού πάμε και όποιος δεν βλέπει το σκοπό, περνάει". Και ο μελαγχολικός Montesquieu: "είναι δυστυχία να μην σ'αγαπάνε αλλά είναι προσβολή το να μην είσαι πια αγαπητός". 
Και τα πουλιά με το μαύρο κολάρο; Τι να'ναι; Η κρίση στην Πάτρα; Η απελπισία των κατοίκων της;

Η συνέχεια της καταιγίδας της ψυχής μαζί με το φέγγος από τα νεώτερα έργα που δώσαν λάμψη προόδου πλάι στα κλειστά μαγαζιά και τους κατοίκους της σαν ντόπιοι μετανάστες; θα πέσει το κολάρο; Θα'ρθει ξαστεριά; 
Εγώ πιστεύω στο τραγούδι των Γάλλων επαναστατών το 1789: Ah ca ira, ca ira, les aristocrates on les  pendra (θα περάσει, τους Αριστοκράτες θα τους κρεμάσουμε), μεταλλαγμένο: Α! θα περάσει, θα περάσει, τους δειλούς (froussards) θα τους κρεμάσουμε.