Τον τελευταίο καιρό, πολύς λόγος γίνεται στη χώρα μας από τα πιο επίσημα χείλη, που είναι αυτά του Πρωθυπουργού, για την ανάγκη να γίνουν και να προσελκυσθούν επενδύσεις ώστε μέσα από την παραγωγή εισοδήματος, που σημαίνει αύξηση Ακαθαρίστου Προϊόντος, η χώρα να μπορέσει να ξεφύγει από τον κλοιό ύφεσης και στασιμότητας στον οποίο βρίσκεται εδώ και μια δεκαετία. Πέρα όμως από τη ρητορική περί της ανάγκης να γίνουν επενδύσεις και να έχουμε ανάπτυξη, το ερώτημα είναι πως και υπό ποιες συνθήκες μπορούν να πεισθούν σημερινοί και αυριανοί επενδυτές να ρισκάρουν τα κεφάλαιά τους στην Ελλάδα. Και το ερώτημα κάθε άλλο παρά θεωρητικό είναι.
Όπως προκύπτει από διεθνείς έρευνες, εκθέσεις και μελέτες διεθνών οργανισμών και τραπεζών, η εποχή μας χαρακτηρίζεται από ορισμένα φαινόμενα τα οποία αν δεν γίνουν αντιληπτά από αυτούς που ασκούν οικονομική πολιτική τίποτα το θετικό δεν πρόκειται να προκύψει. Πριν από όλα θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι σε παγκόσμιο επίπεδο σημειώνονται ορατοί αλλά και υπόγειοι μετασχηματισμοί, οι οποίοι συμβαίνουν για πρώτη φορά στην ιστορία του ανθρώπου. Υπό αυτή την έννοια είναι σαφές ότι βρισκόμαστε στο χείλος μιας τεχνολογικής επανάστασης που αλλάζει ριζικά τον τρόπο που ζούμε, εργαζόμαστε και σχετιζόμαστε ο ένας με τον άλλο. Στην κλίμακά του, το εύρος και την πολυπλοκότητά του, ο μετασχηματισμός είναι πρωτόγνωρος. Εμείς δεν γνωρίζουμε ακόμα ακριβώς πως θα εξελιχθεί, αλλά ένα πράγμα είναι σαφές: η ανταπόκριση στην ψηφιακή επανάσταση που βιώνουμε πρέπει να είναι ολοκληρωμένη και περιεκτική με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων τόσο της παγκόσμιας πολιτείας όσο και των επιμέρους εθών και κρατών. Διότι, ένα από τα πολύ σοβαρά γνωρίσματα της ψηφιακής εποχής είναι ότι εμπλέκει έμμεσα ή άμεσα, συνειδητά ή μη, κάθε άνθρωπο στις διαδικασίες της. Αυτό και μόνο το γεγονός δημιουργεί τεράστιες ατομικές ευθύνες αλλά μέσα σε συλλογικά πλαίσια, φαινόμενο που αλλάζει και τα κοινωνικά δεδομένα των εθνικών και διεθνών οντοτήτων.
Μέσα λοιπόν στο πλαίσιο αυτό, οι δυνατότητες των ανθρώπων, ταχύτατα, να συμμετέχουν στο διεθνές γίγνεσθαι είναι πρωτοφανείς. Από την άλλη πλευρά η ταχύτητα των σημερινών ανακαλύψεων δεν έχει ιστορικό προηγούμενο. Και τούτο διότι, η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση που βιώνουμε εξελίσσεται με εκθετικό και όχι γραμμικό ρυθμό. Επιπλέον η εξέλιξη αυτή προκαλεί ανατροπές σχεδόν σε κάθε κλάδο επιχειρηματικής δραστηριότητας σε κάθε χώρα.
Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι οι δυνατότητες δισεκατομμυρίων ανθρώπων να συνδέονται με κινητές συσκευές, με πρωτοφανή ισχύ επεξεργασίας, καθώς και απεριόριστη πρόσβαση στη γνώση, αλλάζει τις συμπεριφορές. Την ίδια στιγμή, η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική, το ίντερνετ των πραγμάτων, τα αυτόνομα οχήματα, η 3D εκτύπωση, η νανοτεχνολογία, η βιοτεχνολογία και η επιστήμη των υλικών δημιουργούν ένα πρωτοφανές σε ευκαιρίες επιχειρηματικό περιβάλλον το οποίο φυσικό είναι να αφήνει πίσω κάποια έτη φωτός αγκυλωμένες γραφειοκρατίες και αποστεωμένα διοικητικά πλαίσια.
Η πολυθρύλητη έτσι επιχειρηματικότητα αντιμετωπίζει ένα προκλητικό περιβάλλον μέσα στο οποίο η ταχύτητα προσαρμογής αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα. Δεν είναι έτσι καθόλου περίεργο ότι οι χώρες που θέλουν να συμμετάσχουν στο ψηφιακό γίγνεσθαι υιοθετούν πολιτικές στηρίζουν την ανάπτυξη πλατφορμών ενεργοποιημένων από την τεχνολογία, οι οποίες συνδυάζουν τόσο τη ζήτηση όσο και την προσφορά για να διαταράξουν τις υπάρχουσες παραγωγικές δομές. Υπό αυτή την έννοια τα φαινόμενα UBER και AIRBNB είναι μόνο η αρχή μιας εξέλιξης η οποία θα μειώνει τα εμπόδια για τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν πλούτο, αλλάζοντας ταυτόχρονα το προσωπικό και επαγγελματικό περιβάλλον των ιδίων και των εργαζομένων τους. Σημειώνω ότι αυτές οι επιχειρήσεις νέας πλατφόρμας, ταχύτατα πολλαπλασιάζονται σε πολλές νέες υπηρεσίες που κυμαίνονται από την ψηφιακή γεωργία που οι αγρότες πλέον μέσω tablet και drones κατευθύνουν τη φροντίδα και την παρακολούθηση της παραγωγής, έως το ηλεκτρονικό κλείσιμο ξενοδοχείων και οικιών σε οποιοδήποτε μέρος της γης.
Από αυτά λοιπόν που προηγούνται που μορφοποιούν το μέλλον, το ερώτημά μου είναι όταν μιλάμε στην Ελλάδα για επιχειρηματικότητα, τι ακριβώς εννοούμε, όταν καθημερινά ζούμε σε ένα αποπνικτικό φορολογικό και διοικητικό περιβάλλον το οποίο αντί να προσελκύει κεφάλαια, διώχνει αυτή τη στιγμή το ποιο πολύτιμο ανθρώπινο κεφάλαιο που διαθέτει η χώρα.
*Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Βιομηχανικών Επωνύμων Προϊόντων (ΕΣΒΕΠ)
